بهترین بذر جو می‌تواند عملکرد محصول شما را تا ۵ تا ۷ تن در هر هکتار افزایش دهد. جالب است بدانید در سطح جهانی، حدود ۷۰ درصد از تولید جو به عنوان علوفه جانوران و ۳۰ درصد آن برای تهیه مواد غذایی مختلف مانند سوپ‌ها و نان جو استفاده می‌شود.

طبق آمارهای سال ۲۰۱۷، جو پس از ذرت، برنج و گندم در رتبه چهارم از نظر مقدار تولید قرار دارد. همچنین، این گیاه دارای خواص بسیاری برای سلامتی است و به دلیل داشتن هشت آمینواسید ضروری، به عنوان یک پروتئین کامل در رژیم غذایی محسوب می‌شود.

در ایران حدود ۶۰ رقم بذر جو با ویژگی‌های متفاوت وجود دارد که بسته به شرایط آب و هوایی و محیط کشت مورد استفاده قرار می‌گیرند. انتخاب صحیح بذر جو آبی مناسب، همراه با آبیاری منظم و مدیریت صحیح، می‌تواند عملکردی بین ۵ تا ۷ تن در هر هکتار را تضمین کند.

برای افزایش کیفیت و کمیت محصول جو، استفاده از کودهای مناسب نیز اهمیت دارد. بهترین کود برای افزایش تناژ جو قبل از کاشت، کود حیوانی و کود گوگرد است. همچنین، کودهای حاوی عناصری چون کلسیم و پتاسیم می‌توانند تأثیرات مثبتی بر کیفیت و کمیت دانه‌ها داشته باشند.

در این مقاله، قصد داریم شما را با ۷ رقم برتر بذر جو پرمحصول آشنا کنیم تا بتوانید بهترین انتخاب را برای کشت در سال ۱۴۰۴ داشته باشید.

مقاله بهترین بذر گندم

مقایسه بهترین بذر جو

رقم جو سهند

رقم جو سهند یکی از ارقام اصلاح شده برای مناطق سردسیر کشور محسوب می‌شود که با توجه به ویژگی‌های منحصر به فرد خود، جایگزین مناسبی برای ارقام بومی کم‌بازده است. این رقم که در سال ۱۳۷۵ معرفی شد، به دلیل تطابق بالا با شرایط دیم و مقاومت به سرما، به یکی از بهترین بذر جو در مناطق سرد و نیمه سرد کشور تبدیل شده است.

ویژگی‌های رقم جو سهند

جو سهند از دسته جوهای دو ردیفه محسوب می‌شود که تیپ رشد پاییزه-بهاره دارد و ریشک‌های آن نسبتاً بلند است. ارتفاع بوته‌های این رقم حدود ۸۰ سانتی‌متر است که این ویژگی امکان برداشت با کمباین را فراهم می‌کند.

از مهم‌ترین ویژگی‌های رقم جو سهند می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• مقاومت بالا در برابر سرما: این رقم برای کشت در مناطق سردسیر بسیار مناسب است
• مقاومت در برابر بیماری‌ها: جو سهند در برابر بیماری‌های لکه نواری مقاومت خوبی دارد
• مقاومت به ریزش دانه و خوابیدگی: این رقم از مقاومت بسیار خوبی در برابر ورس (خوابیدگی) و ریزش برخوردار است
• دانه‌های درشت: دانه‌های این رقم درشت بوده و وزن هزار دانه آن در شرایط مطلوب بین ۴۵ تا ۵۰ گرم است
• میزان پروتئین بالا: محتوای پروتئین دانه این رقم بالا و حدود ۱۳ درصد است

همچنین این رقم در برابر خشکی مقاومت قابل توجهی دارد که آن را برای کشت در مناطق کم‌آب نیز مناسب می‌سازد. جو سهند توسط سیروس محفوظی و همکارانش توسعه یافته است و به عنوان یکی از ارقام اصلاح شده جایگزین ارقام بومی کم‌بازده شده است.

“Selecting the right barley variety can significantly impact yield, disease resistance, and end-use quality. Breeders focus on improving traits such as drought tolerance and malting performance.”
— FAO, Food and Agriculture Organization of the United Nations

ترجمه فارسی:

«انتخاب رقم مناسب جو می‌تواند به‌طور قابل‌توجهی بر عملکرد، مقاومت در برابر بیماری‌ها و کیفیت نهایی مصرف تأثیر بگذارد. اصلاح‌گران گیاهی بر بهبود ویژگی‌هایی مانند تحمل به خشکی و عملکرد مالت‌سازی تمرکز دارند.»
— سازمان خواربار و کشاورزی ملل متحد (FAO)

عملکرد رقم جو سهند

عملکرد رقم جو سهند بسته به شرایط آب و هوایی و مدیریت زراعی متفاوت است. با این حال، بر اساس مطالعات انجام شده، این رقم در سال‌های خشک بیش از یک تن در هکتار و در سال‌های با بارندگی مناسب (بیش از ۴۰۰ میلیمتر) بیش از دو تن در هکتار عملکرد دانه دارد.

مطالعات مختلف نشان داده‌اند که آبیاری تکمیلی می‌تواند تأثیر قابل توجهی بر عملکرد این رقم داشته باشد. در یک پژوهش که در سال زراعی ۸۳-۱۳۸۲ در ایستگاه تحقیقات دیم شمال خراسان انجام شد، مشخص گردید که آبیاری در زمان کاشت موجب افزایش معنی‌دار عملکرد دانه جو سهند می‌شود.

تحقیقات نشان می‌دهد:

• بیشترین تجمع ماده خشک در شرایط آبیاری در زمان کشت به دست می‌آید
• حداکثر شاخص سطح برگ (LAI) در سطوح مختلف آبیاری از ۱/۴ تا ۱/۸ متغیر بوده است
• آبیاری در زمان کشت، شاخص سطح برگ را تا ۱/۸ متر مربع برگ در یک متر مربع زمین افزایش می‌دهد

علاوه بر این، تراکم کاشت نیز بر عملکرد این رقم تأثیرگذار است. در پژوهشی دیگر، رقم سهند در تراکم ۵۰۰ بذر در متر مربع بیشترین عملکرد را داشته است.

اقلیم مناسب برای رقم جو سهند

رقم جو سهند برای کشت در شرایط سرد و معتدل سرد مناسب است. این رقم به طور خاص برای کشت در دیم‌زارهای مناطق سردسیری و نیمه سردسیری کشور توصیه می‌شود. مناطق مناسب برای کشت این رقم شامل استان‌های شمال غرب کشور از جمله اردبیل، زنجان، ارومیه، کردستان، شمال خراسان، مراغه و کرمانشاه است.

از نظر زمان کاشت، در منطقه زنجان که در اکثر سال‌ها بارندگی پاییزه ناکافی است، بهتر است کاشت جو سهند در اوایل مهرماه شروع و تا آخر مهر خاتمه یابد. این زمان‌بندی به گیاه امکان می‌دهد در صورت بارندگی‌های احتمالی اول فصل، از آن بهره‌مند شود.

به طور کلی، رقم جو سهند معمولاً در پاییز و اوایل زمستان کشت می‌شود، اما بسته به شرایط آب و هوایی منطقه، ممکن است زمان کاشت تغییر کند. با توجه به مقاومت این رقم به سرما و خشکی، می‌توان گفت یکی از بهترین بذر جو دیم برای مناطق سردسیر کشور محسوب می‌شود.

رقم سهند علاوه بر عملکرد خوب در شرایط دیم، در شرایط تنش آبی نیز عملکرد قابل قبولی دارد. بنابراین، برای مناطقی که با محدودیت منابع آب مواجه هستند، می‌تواند گزینه مناسبی باشد. این ویژگی در کنار مقاومت به سرما، جو سهند را به یکی از ارقام پرطرفدار در مناطق سردسیر کشور تبدیل کرده است.

رقم جو ایذه

رقم جو ایذه از جمله ارقام اصلاح شده و پرمحصول جو در ایران است که در سال ۱۳۷۵ معرفی شد و برای کشت در مناطق گرمسیر و نیمه گرمسیر کشور توصیه می‌شود. این رقم توسط محتشم محمدی و همکارانش توسعه یافت و به عنوان جایگزینی مناسب برای ارقام بومی کم‌بازده شناخته شده است.

ویژگی‌های رقم جو ایذه

جو ایذه دارای ویژگی‌های منحصر به فردی است که آن را به یکی از بهترین بذر جو برای کشت در مناطق خاص تبدیل کرده است. مهم‌ترین ویژگی‌های این رقم عبارتند از:

• مقاومت بالا به خشکی: این رقم توانایی رشد در شرایط کم آبی و خشکی را دارد که آن را برای مناطقی با بارندگی محدود بسیار مناسب می‌سازد
• مقاومت در برابر خوابیدگی: جو ایذه در برابر ورس (خوابیدگی) مقاومت خوبی نشان می‌دهد
• مقاومت به ریزش دانه: این رقم در برابر ریزش دانه مقاوم است که برداشت را آسان‌تر می‌کند
• شاخص سطح برگ بالا: رقم ایذه با تولید شاخص سطح برگ بالاتر می‌تواند عملکرد دانه بیشتری داشته باشد
• سازگاری با شرایط محیطی: این رقم به خوبی با شرایط آب و هوایی و خاکی منطقه ایذه و مناطق مشابه تطابق یافته است

علاوه بر این، کشت جو ایذه با روش خطی یکی از بهترین الگوهای کاشت است که از هدر رفتن بذرها جلوگیری می‌کند و درصد رشد را افزایش می‌دهد. برای تسهیل آبیاری مزرعه در صورت کاشت با دستگاه سانتریفوژ، بهتر است از شیارکش استفاده شود و فاصله ردیف‌ها بین ۴۵ تا ۶۰ سانتی‌متر در نظر گرفته شود.

عملکرد رقم جو ایذه

عملکرد رقم جو ایذه بسته به شرایط اقلیمی و مدیریت زراعی متفاوت است. بر اساس مطالعات انجام شده، میانگین عملکرد دانه این رقم در آزمایش‌های مختلف بین ۲۷۸۴ تا ۴۳۷۳ کیلوگرم در هکتار گزارش شده است. البته در برخی شرایط، عملکرد آن تا ۱۹۸۱ کیلوگرم در هکتار نیز ثبت شده است.

از نظر مقایسه‌ای، در بررسی‌های انجام شده، رقم ماهور که بعدها معرفی شد، نسبت به رقم ایذه ۱۲ درصد افزایش محصول نشان داده است. همچنین در آزمایش‌های انجام شده در ایستگاه‌های مختلف، عملکرد دانه رقم ایذه در آزمایش‌های BYT-B1 و BYT-B2 به ترتیب ۴۳۷۳ و ۴۱۲۹ کیلوگرم در هکتار بوده است.

از نظر خصوصیات دانه، وزن هزار دانه جو ایذه حدود ۳۳ تا ۴۰ گرم گزارش شده است که نسبت به برخی ارقام جدیدتر کمتر است. با این حال، این رقم با توجه به شرایط محیطی مناسب، می‌تواند عملکرد قابل قبولی داشته باشد.

بهترین تاریخ توصیه شده برای کشت آبی و دیم این محصول ۲۵ آبان لغایت ۳۰ آذر است. البته باید توجه داشت که تاریخ کاشت به زمان اولین آبیاری یا بارندگی موثر اطلاق می‌شود و به دلیل رشد رویشی سریع جو، کشت زودتر در آبان موجب افزایش درصد خوابیدگی و توسعه بیماری‌های قارچی، کاهش تعداد دانه در سنبله و کم شدن وزن هزار دانه می‌شود که در نهایت به پایین آمدن عملکرد منجر می‌گردد.

اقلیم مناسب برای رقم جو ایذه

رقم جو ایذه به طور خاص برای کشت در مناطق گرمسیر و نیمه گرمسیر مناسب است. این رقم در استان‌های جنوبی و غربی کشور مانند خوزستان، کهگیلویه و بویراحمد، فارس، لرستان، ایلام، مغان، بوشهر، گچساران و کرمانشاه قابل کشت است.

این نوع جو برای شرایط دیم و نیمه گرمسیری مناسب است، چرا که مقاومت بالایی نسبت به خشکی و کم آبی دارد و در مناطقی که میزان بارندگی محدود و اندک است، به راحتی کشت می‌شود.

با توجه به اینکه کشت جو بعد از گندم و برنج به لحاظ اهمیت تولید در رتبه سوم قرار می‌گیرد، لزوم کاشت اصولی، علمی و فنی آن ضرورت دارد. زراعت جو دیم در دیم‌زارهای نیمه گرمسیری بیشتر متکی به استفاده از ارقام بومی کم بازده و رقم اصلاح شده ایذه است.

این رقم معمولاً در فصل پاییز کشت می‌شود و ممکن است در مراحل ابتدایی رشد نسبت به سرما آسیب ببیند. البته باید در نظر داشت که در مناطقی که مشکل شوری خاک وجود دارد، کشت جوی و پشته توصیه نمی‌شود.

به طور کلی، رقم جو ایذه به عنوان یکی از بهترین بذر جو دیم برای مناطق گرمسیر و نیمه گرمسیر کشور شناخته می‌شود که با مدیریت صحیح زراعی می‌تواند عملکرد قابل قبولی داشته باشد. با این حال، در سال‌های اخیر ارقام جدیدتری نیز معرفی شده‌اند که در برخی موارد عملکرد بهتری نسبت به این رقم نشان داده‌اند.

رقم جو سرارود ۱

جو سرارود ۱ از ارقام مهم و پرمحصول ایران است که به طور خاص برای شرایط کشت دیم در مناطق معتدل توسعه یافته است. این رقم در سال ۱۳۷۷ توسط کوروش نادر محمودی و همکارانش معرفی شد و از آن زمان به عنوان یکی از بهترین بذر جو دیم برای کشاورزان مناطق معتدل مورد استفاده قرار گرفته است.

آموزش کاشت جو

ویژگی‌های رقم جو سرارود ۱

رقم جو سرارود ۱ دارای ویژگی‌های منحصر به فردی است که آن را از سایر ارقام متمایز می‌کند. این رقم دارای تیپ رشد زمستانه بوده و جزو ارقام نیمه زودرس محسوب می‌شود. اهمیت این ویژگی در این است که به گیاه امکان می‌دهد از بارندگی‌های زمستانه به خوبی استفاده کند و پیش از گرمای تابستان به مرحله رسیدگی برسد.

مهم‌ترین ویژگی‌های رقم جو سرارود ۱ عبارتند از:

• تیپ رشد زمستانه: این ویژگی به گیاه امکان می‌دهد از بارندگی‌های فصل سرد بهره‌مند شود
• نیمه زودرس بودن: رسیدن محصول پیش از گرمای شدید تابستان
• مقاومت به شرایط محیطی مختلف: توانایی سازگاری با شرایط متنوع آب و هوایی در مناطق معتدل
• عملکرد بالاتر نسبت به ارقام بومی: بازدهی بیشتر در مقایسه با ارقام سنتی

از آنجا که این رقم به طور خاص برای کشت دیم در مناطق معتدل توسعه یافته است، بنابراین مقاومت مناسبی در برابر شرایط کم‌آبی دارد. علاوه بر این، جو سرارود ۱ توانایی استفاده بهینه از بارندگی‌های فصلی را داشته و می‌تواند با حداقل رطوبت موجود در خاک به رشد خود ادامه دهد.

عملکرد رقم جو سرارود ۱

یکی از مهم‌ترین ویژگی‌های رقم جو سرارود ۱ که آن را به یکی از بهترین رقم بذر جو تبدیل کرده، عملکرد قابل توجه آن در شرایط دیم است. طبق مطالعات انجام شده، با استفاده از روش‌های نوین کشت، میزان تولید بذر اولیه این رقم از ۳۰۰ به ۳۹۰۰ کیلوگرم در هکتار افزایش یافته که نشان‌دهنده رشد ۱۳ برابری است.

به عبارت دیگر، با تغییر از روش‌های سنتی به روش‌های نوین کاشت، نه تنها کمیت بلکه کیفیت و خلوص بذر هسته اولیه نیز با هزینه کمتری بهبود یافته است. این موضوع از آن جهت اهمیت دارد که تولید بذر با کیفیت و کمیت بالاتر، یکی از مهم‌ترین عوامل در افزایش تولید محصولات زراعی است.

از سوی دیگر، پژوهش‌های انجام شده توسط محققان نشان می‌دهد که روش جدید مبتنی بر کشت قطعه‌ای بوده و با موفقیت در سال‌های ۱۳۸۵ تا ۱۳۸۸ در ایستگاه تحقیقات کشاورزی سرارود اجرا شده است. در مقایسه با روش سنتی، روش جدید می‌تواند بذر هسته تمیز را با هزینه کمتری تولید کند.

در سال‌های اخیر با توجه به افزایش تقاضا برای بذر ارقام جدید گندم و جو، این رقم توانسته است جایگاه خوبی را در بین کشاورزان مناطق معتدل کشور به دست آورد.

اقلیم مناسب برای رقم جو سرارود ۱

جو سرارود ۱ به طور خاص برای کشت در مناطق دیم معتدل مناسب است. با توجه به تحقیقات انجام شده، این رقم برای کشت در مناطق دیم استان اصفهان شامل سمیرم، چادگان، فریدن و فریدونشهر توصیه شده است.

همچنین، این رقم با شرایط آب و هوایی مناطق معتدل سازگاری خوبی داشته و می‌تواند در مناطقی که دارای زمستان‌های سرد و تابستان‌های معتدل هستند، عملکرد مناسبی داشته باشد. البته باید توجه داشت که این رقم برای مناطق گرمسیر و یا بسیار سردسیر مناسب نیست و کشت آن در چنین مناطقی توصیه نمی‌شود.

از نظر زمان کاشت، با توجه به تیپ رشد زمستانه و نیمه زودرس بودن این رقم، معمولاً در اواخر پاییز کشت می‌شود تا بتواند از بارندگی‌های زمستانه استفاده کند. به طور کلی، زمان مناسب برای کاشت بسته به شرایط اقلیمی منطقه متغیر است، اما معمولاً در آبان و آذر ماه انجام می‌شود.

بنابراین، رقم جو سرارود ۱ به عنوان یکی از بهترین بذر جو دیم برای مناطق معتدل کشور شناخته می‌شود که با مدیریت صحیح زراعی می‌تواند عملکرد قابل قبولی داشته باشد. این رقم با توجه به ویژگی‌های منحصر به فرد خود، جایگزین مناسبی برای ارقام بومی کم‌بازده در مناطق معتدل است.

رقم جو ماهور

در نتیجه تحقیقات ده‌ساله روی لاین‌های خارجی و داخلی، رقم جو ماهور برای کشاورزان مناطق نیمه‌گرمسیری معرفی شده است. این رقم که حاصل فعالیت‌های به‌نژادی در ایستگاه‌های تحقیقاتی گچساران، کوهدشت، مغان و گلستان است، نسبت به ارقام قبلی مزایای قابل توجهی دارد.

ویژگی‌های رقم جو ماهور

جو ماهور دارای تیپ رشد بهاره با متوسط ارتفاع بوته ۷۲ سانتی‌متر است و یکی از مهم‌ترین ویژگی‌های آن مقاومت در برابر ورس (خوابیدگی) می‌باشد. این رقم از زودرسی نسبی نسبت به رقم ایذه برخوردار است که به آن امکان می‌دهد پیش از شروع گرمای شدید به مرحله رسیدگی برسد.

وزن هزار دانه جو ماهور در برخی محیط‌ها تا ۱۰ گرم بیشتر از رقم ایذه است که این موضوع تأثیر مستقیمی بر عملکرد نهایی دارد. به علاوه، میانگین پروتئین دانه این رقم ۱۱/۶ درصد است که ۰/۲ درصد نسبت به رقم ایذه افزایش نشان می‌دهد.

از دیگر ویژگی‌های برجسته این رقم می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• مقاومت به بیماری‌ها: این رقم نسبت به بیماری‌های شایع مانند اسکالد، لکه قهوه‌ای نواری، زنگ زرد، سفیدک سطحی و کوتولگی زرد جو مقاومت نشان داده است
• پایداری محصول: دامنه سازگاری و میزان پایداری رقم ماهور برای دیم‌زارهای نیمه‌گرمسیری تأیید شده است
• تولید بیشتر ماده خشک و کاه: این ویژگی آن را برای استفاده در دامداری‌ها مناسب می‌سازد

افزون بر این، نتایج آزمایش‌های مختلف نشان داده که رقم ماهور علاوه بر تولید دانه بیشتر، عملکرد کاه و عملکرد بیولوژیک بالاتری نیز نسبت به سایر ارقام دارد.

عملکرد رقم جو ماهور

بررسی‌های انجام شده نشان می‌دهد که رقم جو ماهور یکی از بهترین بذر جو از نظر عملکرد است. این رقم در مقایسه با رقم شاهد ایذه ۱۲ درصد اضافه محصول تولید می‌کند. آزمایش‌های انجام شده در ایستگاه‌های مختلف نشان می‌دهد که:

• در ایستگاه گچساران: ۴۰۵۷ کیلوگرم در هکتار (۲۰ درصد بهتر از ایذه)
• در ایستگاه کوهدشت: ۳۷۴۶ کیلوگرم در هکتار (۳ درصد بهتر از ایذه)
• در ایستگاه گنبد: ۳۳۵۸ کیلوگرم در هکتار (۱۶ درصد بهتر از ایذه)
• در ایستگاه مغان: ۳۰۶۳ کیلوگرم در هکتار (۹ درصد بهتر از ایذه)

در مطالعه‌ای دیگر، بیشترین عملکرد دانه مربوط به رقم ماهور با ۵۶۱۷ کیلوگرم در هکتار گزارش شده است. همچنین در بررسی تراکم‌های مختلف بذر، بالاترین عملکرد دانه به میزان ۶۶۳۳ کیلوگرم در هکتار مربوط به رقم جو ماهور با تراکم ۱۰۰ دانه در متر مربع بوده است.

با این حال، تحقیقات نشان می‌دهد که به دلیل ساختار ژنتیکی متفاوت ارقام و شرایط محیطی مختلف، نمی‌توان یک تراکم بذر واحد را برای همه شرایط توصیه کرد. بنابراین توصیه می‌شود تراکم بذر با توجه به شرایط محیطی، زمان کاشت و هدف از کشت (تولید دانه یا علوفه) تعیین شود.

اقلیم مناسب برای رقم جو ماهور

رقم جو ماهور به طور خاص برای کشت در شرایط دیم نیمه‌گرمسیری مناسب است. سنجش و مقایسه عملکرد دانه این رقم در ایستگاه‌های مختلف نیمه گرمسیری با شرایط نسبتاً متفاوت آب و هوایی در سال‌های زراعی متوالی، زمینه مناسبی برای شناخت دامنه سازگاری و میزان پایداری این رقم برتر در گستره دیم‌زارهای نیمه گرمسیری را فراهم کرده است.

از نظر توصیه‌های کاربردی، در شرایط دشوار بهتر است از ارقام محلی مانند جو محلی دوپر استفاده شود، اما در اراضی حاصلخیز و در مناطقی که کمتر دچار تنش می‌شوند، استفاده از ارقام اصلاح شده مانند ماهور و ایذه توصیه می‌گردد.

رقم ماهور برای کشت در مناطقی چون گچساران، کوهدشت، گنبد و مغان که دارای اقلیم نیمه‌گرمسیری هستند، بسیار مناسب است. این مناطق معمولاً دارای زمستان‌های ملایم و تابستان‌های گرم هستند و میزان بارندگی سالانه آنها محدود است.

با توجه به عملکرد بالا و مقاومت در برابر بیماری‌ها، رقم ماهور به عنوان یکی از بهترین بذر جو دیم برای کشاورزانی است که در مناطق نیمه‌گرمسیری کشور فعالیت می‌کنند و به دنبال افزایش تولید و بهره‌وری در مزارع خود هستند.

“Modern barley cultivars are becoming more vulnerable to abiotic and biotic stresses… it has been considered in many researches that wild and cultivated barley genotypes demonstrate varying ability to acclimate to drought stress. Therefore, it is promising to identify the drought‑tolerant germplasms from wild barley and to integrate elite traits from wild to cultivated barley for drought tolerance.”
— Frontiers in Plant Science, Screening of worldwide barley collection for drought tolerance Frontiers+1Frontiers+1

ترجمه فارسی:

«ارقام مدرن جو در برابر تنش‌های غیر‌زنده و زنده آسیب‌پذیرتر شده‌اند… بسیاری از تحقیقات نشان داده‌اند که ژنوتیپ‌های جو وحشی و کاشتنی توانایی متفاوتی در سازگاری با تنش خشکی دارند. بنابراین شناسایی ژرم‌پلاسم‌های مقاوم به خشکی از میان جو وحشی و انتقال ویژگی‌های ممتاز آن به ارقام کشت‌شده برای مقاومت به خشکی امیدبخش است.»

رقم جو خرم

رقم جو خرم یکی از ارقام جدید و با کیفیت بالا در ایران است که برای کشت در مناطق دیم نیمه‌گرمسیری توسعه یافته است. این رقم که به دلیل سازگاری و پایداری در شرایط خشک و گرم مناطق دیم گرمسیر کشور شهرت دارد، توجه بسیاری از کشاورزان را به خود جلب کرده است.

ویژگی‌های رقم جو خرم

جو خرم از دسته ارقامی است که معمولاً در فصل پاییز کشت می‌شود و سازگاری بالایی با شرایط آب و هوایی خاص دارد. مهم‌ترین ویژگی‌های این رقم عبارتند از:

• سبزینگی بالا: این ویژگی به گیاه امکان می‌دهد فتوسنتز بهتری داشته باشد
• زودرسی: رسیدن محصول پیش از گرمای شدید تابستان
• تیپ رشد بهاره: این ویژگی امکان کشت در شرایط متنوع آب و هوایی را فراهم می‌کند
• تحمل شرایط نامساعد محیطی: این رقم قادر است خشکی و دمای بالا را به خوبی تحمل کند

کیفیت دانه‌های رقم جو خرم بسیار بالاست و از آن در تهیه علوفه برای حیوانات و تولید محصولات غذایی مختلف برای انسان استفاده می‌شود. این رقم به خاطر کیفیت بالای محصول تولیدی، محبوبیت زیادی بین دامداران دارد.

عملکرد رقم جو خرم

غالب جو تولیدی در مناطقی مانند شهرستان خرم‌آباد از مزارع دیم حاصل می‌شود و کشت جو آبی در این منطقه کمتر از ۵۰۰ هکتار برآورد می‌شود. در سال زراعی ۹۹-۹۸ بیش از ۱۵ هزار هکتار از اراضی دیم و آبی شهرستان خرم‌آباد به کشت جو اختصاص یافته بود و پیش‌بینی برداشت ۲۰ هزار تن محصول جو از این مزارع وجود داشت.

براساس گزارش‌ها، بیش از ۷۰ درصد جو تولیدی شهرستان خرم‌آباد توسط دامداران خریداری و ذخیره می‌شود و بخشی از آن نیز برای تولید کنسانتره دامی در اختیار کارخانجات خوراک دام قرار می‌گیرد.

افزون بر این، رکورد برداشت جو در لرستان نیز شکسته شده و یک کشاورز خرم‌آبادی موفق به برداشت بیش از هشت تن جو در هر هکتار شده است که نشان‌دهنده پتانسیل بالای این منطقه برای کشت جو است.

اقلیم مناسب برای رقم جو خرم

رقم جو خرم به طور خاص برای کشت در مناطق دیم نیمه‌گرمسیری مناسب است. استان لرستان یکی از مناطق اصلی کشت این رقم محسوب می‌شود و رتبه سوم کشور در تولید جو دیم را دارد.

مهم‌ترین مناطق مناسب برای کشت این رقم عبارتند از:

• استان لرستان به ویژه شهرستان خرم‌آباد
• مناطق دیم گرمسیر کشور
• مناطقی که شرایط نامساعد محیطی مانند خشکی و دمای بالا دارند

به طور کلی، جو در شرایط آب و هوایی خنک و مرطوب در دوره رشد رویشی، آب و هوای معتدل در دوران تشکیل دانه و آب و هوای خشک و گرم در زمان برداشت، بهترین عملکرد را خواهد داشت. رقم خرم به دلیل سازگاری بالا با شرایط متنوع آب و هوایی، یکی از بهترین بذر جو برای کشاورزان مناطق دیم نیمه‌گرمسیری محسوب می‌شود.

رقم جو نادر

رقم جو نادر حاصل تلاقی برگشتی هدفمند بین رقم گرگان۴ و لاین Xmuse است که در سال‌های ۱۳۷۳ و ۱۳۷۴ توسعه یافت و به عنوان یک بذر برتر برای مناطق معتدل و معتدل سرد شناخته می‌شود.

ویژگی‌های رقم جو نادر

رقم جو نادر با مجموعه‌ای از خصوصیات ممتاز، خود را از سایر ارقام متمایز می‌کند. این رقم دارای عملکرد بالا (۳۲۴۹ کیلوگرم در هکتار) و دانه‌های درشت با وزن هزار دانه ۴۳ گرم است. ارتفاع مناسب بوته‌ها (۱۱۵ سانتی‌متر) از دیگر ویژگی‌های مهم این رقم محسوب می‌شود.

نادر یک رقم نیمه زودرس است که تحمل خوبی نسبت به سرما داشته و واکنش نیمه مقاوم به ورس (خوابیدگی) نشان می‌دهد. همچنین این رقم حساسیت کمی به تاریخ و عمق کاشت دارد و در خاک‌های متوسط نیز عملکرد قابل قبولی از خود نشان می‌دهد.

از نظر مقاومت به بیماری‌ها، جو نادر در برابر بیماری‌هایی مانند سفیدک و لکه نواری مصون بوده و به کچلی جو مقاوم است .

عملکرد رقم جو نادر

میانگین عملکرد دانه رقم نادر در مطالعات هشت ساله ۳۲۴۰ کیلوگرم در هکتار بوده، درحالی‌که این مقدار برای رقم سرارود۱ و رقم محلی به ترتیب ۳۰۷۲ و ۲۱۶۰ کیلوگرم در هکتار گزارش شده است. به بیان دیگر، بهترین بذر جو برای افزایش بهره‌وری در مناطق مناسب می‌تواند رقم نادر باشد.

در آزمایشات تحقیقی-ترویجی سال زراعی ۱۳۸۶-۸۷، رقم نادر در مناطق دالاهو، سرفیروزآباد و روانسر به ترتیب ۲۵، ۱۰ و ۸ درصد نسبت به رقم سرارود۱ عملکرد بیشتری داشته است. جالب اینکه در همین شرایط، رقم محلی قابل برداشت نبوده است که این موضوع برتری چشمگیر رقم نادر را نشان می‌دهد.

اقلیم مناسب برای رقم جو نادر

بر اساس تحقیقات انجام شده، رقم نادر به طور خاص برای دیم‌زارهای استان کرمانشاه انتخاب و معرفی شده است. این رقم با توجه به ویژگی‌های مناسب زراعی و سازگاری خصوصی با منطقه معتدل و سرد، برای کشت در این مناطق بسیار مناسب است.

به طور کلی، بهترین بذر جو دیم برای مناطق معتدل و معتدل سرد، رقم نادر است. با توجه به عملکرد بالا، مقاومت به بیماری‌ها و سازگاری با شرایط محیطی متفاوت، این رقم می‌تواند گزینه مناسبی برای کشاورزانی باشد که به دنبال افزایش بهره‌وری در مزارع خود در شرایط دیم هستند.

رقم جو انصار

رقم جو انصار یکی از دستاوردهای مهم اصلاح نباتات در حوزه جو دیم است که در سال ۱۳۹۲ برای کشت در مناطق سرد کشور معرفی شده است. منشا این رقم لاین Yea168.4/Yea605.5//Yea206-4A-3 می‌باشد که از مرکز بین‌المللی تحقیقات کشاورزی در مناطق خشک (ایکاردا) دریافت شده است.

ویژگی‌های رقم جو انصار

این رقم دارای تیپ رشد بینابین با ارتفاع بوته ۷۳ سانتی‌متر است و از نظر ساختاری جزو ارقام دو ردیفه محسوب می‌شود. از مهم‌ترین ویژگی‌های جو انصار می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• تحمل بالا به تنش‌های محیطی: مقاومت قابل توجه به سرما و خشکی
• زودرسی نسبی: ۱ تا ۲ روز زودرس‌تر نسبت به ارقام سهند و آبیدر
• وزن هزار دانه بالا: ۱ تا ۲ گرم بیشتر از ارقام رایج، حدود ۴۶ گرم
• مقاومت به آسیب‌های مکانیکی: مقاوم به ریزش دانه و شکستگی دم سنبله در زمان برداشت
• مقاومت به بیماری‌ها: نیمه‌مقاوم به سفیدک سطحی، اسکالد و زنگ و مقاوم به لکه نواری

همچنین این رقم در برابر پدیده ورس (خوابیدگی) مقاومت خوبی دارد که به حفظ کیفیت و کمیت محصول کمک شایانی می‌کند.

آموزش کاشت گندم 

عملکرد رقم جو انصار

میانگین عملکرد رقم انصار در آزمایش‌های سازگاری و پایداری ۳۰۲۵ کیلوگرم در هکتار گزارش شده که این میزان بیشتر از عملکرد رقم سهند با ۲۹۷۰ کیلوگرم در هکتار است. در آزمایش‌های دیگر، میانگین عملکرد رقم انصار، سهند و رقم محلی به‌ترتیب ۲۹۵۹، ۲۷۶۷ و ۲۱۷۲ کیلوگرم در هکتار بوده که نشان می‌دهد رقم جدید ۷ درصد از شاهد سهند برتر است.

از سوی دیگر، نتایج بررسی‌ها در مزارع کشاورزان نشان داده که رقم انصار در منطقه میانه ۳۴ درصد، در اشنویه ۱۲ درصد و در پیرانشهر ۱۱ درصد افزایش عملکرد نسبت به شاهد آبیدر داشته است. در شرایط خشکسالی شدید در منطقه میانه (با ۲۵۶ میلیمتر بارش)، عملکرد رقم انصار ۱۲۵۱ کیلوگرم در هکتار و رقم سهند ۹۳۶ کیلوگرم در هکتار بود.

اقلیم مناسب برای رقم جو انصار

بهترین بذر جو دیم برای مناطق سردسیر، رقم انصار است که برای کاشت در مناطق سرد و سرد معتدل استان‌های آذربایجان شرقی و غربی، اردبیل، همدان، کردستان، زنجان، و بخش‌هایی از استان‌های ایلام، اصفهان، کرمانشاه، چهارمحال و بختیاری، استان مرکزی، کهکیلویه و بویراحمد و خراسان (شمالی، جنوبی و رضوی) توصیه می‌شود.

افزون بر این، این رقم در مناطقی که دچار تنش سرما می‌شوند عملکرد مطلوبی دارد. در آزمون انجماد طوقه، این رقم تا دمای منفی ۱۴ درجه سانتیگراد را تحمل کرده است. به همین دلیل، توسعه کشت و جایگزینی رقم انصار با رقم سهند و به‌ویژه ارقام جو محلی می‌تواند به افزایش تولید در دیم‌زارها کمک کند و باعث بهبود معیشت کشاورزان دیم‌کار مناطق سرد شود.

سوالات متداول

منابع خارجی :

Golden Promise Bente، Mecenas، Radek Variety Mixtures