بهترین نهال گردو
از طرفی، با توجه به تنوع ارقام مختلف درخت گردو مانند چندلر، فرنور و ژنوتیپ برتر که هر کدام می‌توانند بین ۷ تا ۱۲ تن در هکتار محصول تولید کنند، انتخاب نهال مناسب می‌تواند چالش‌برانگیز باشد. همچنین، برخی از این ارقام مانند فرنور و پکان آمریکایی از همان سال اول شروع به باردهی می‌کنند.
به علاوه، هر رقم نهال گردو شرایط خاص خود را دارد؛ برای مثال، چندلر در ارتفاعات ۴۰۰ تا ۱۶۰۰ متر و فرنور در ارتفاعات ۱۵۰۰ تا ۳۰۰۰ متر بهترین عملکرد را دارند. در این راهنما، ۱۱ مورد از بهترین نهال گردو را برای آب و هوای معتدل معرفی می‌کنیم تا بتوانید انتخابی آگاهانه داشته باشید.
کشاورزی با زومکشت
1. نهال گردو چندلر: پرطرفدارترین گزینه برای آب و هوای معتدل
نهال گردو چندلر برای اولین بار در سال ۱۸۸۵ میلادی توسط باغداران شناسایی و مورد بررسی قرار گرفت. این رقم بومی آمریکا بوده و نام خود را از ویلیام چندلر، متخصص و محقق میوه‌جات گرفته است. امروزه، چندلر به یکی از پرطرفدارترین و مشهورترین ارقام گردو در سراسر جهان تبدیل شده که به دلیل ویژگی‌های منحصر به فرد و باردهی بالا، توجه بسیاری از باغداران را به خود جلب کرده است.
ویژگی‌های منحصر به فرد گردو چندلر
گردو چندلر دارای ظاهری گرد و کروی با پوسته‌ای به رنگ قهوه‌ای روشن و بسیار نازک است. میوه‌های این رقم به طور متوسط ۱۳ گرم وزن دارند و مغز آن حدود ۶۰ درصد کل وزن میوه را تشکیل می‌دهد. همچنین، مغز گردو چندلر به رنگ سفید با چربی متوسط بوده و طعم بسیار خوبی دارد.
از مهم‌ترین ویژگی‌های گردو چندلر، باردهی در شاخه‌های جانبی است. به عبارت دیگر، گل‌ها نه فقط در نوک شاخه‌ها، بلکه در طول شاخه‌های یکساله نیز رشد می‌کنند که این موضوع باعث افزایش محصول‌دهی درخت می‌شود.
شرایط کاشت و نگهداری نهال چندلر
مناطق با ارتفاع ۳۰۰ تا ۱۵۰۰ متر بالاتر از سطح دریا با آب و هوای نیمه سردسیر و معتدل، بهترین اقلیم برای کاشت یکی از بهترین نهال گردو یعنی چندلر محسوب می‌شوند. این نهال برای خنک شدن به ۷۰۰ الی ۱۰۰۰ ساعت سرما در دمای بین ۵ تا ۱۰ درجه سانتیگراد نیاز دارد.
بهترین زمان برای کاشت این نهال در مناطق معتدل، اوایل بهمن تا اواخر اسفند است. برای کاشت، باید گودال‌هایی به عمق ۶۰ تا ۷۰ سانتی‌متر با فاصله ۶×۶ یا ۷×۷ متر از یکدیگر ایجاد کرد. خاک باید دارای زهکشی مناسب و حاصلخیز با pH بین ۶.۵ تا ۷.۵ باشد.
در مورد آبیاری، نهال گردو چندلر به آبیاری منظم نیاز دارد؛ از اوایل فروردین تا اواخر اردیبهشت هر دوازده روز یکبار و از اواخر اردیبهشت تا اواخر شهریور هر هفته یکبار. به دلیل گزومورفی پایین، این نهال برای کشت دیم مناسب نیست.
میزان باردهی و کیفیت محصول چندلر
نهال گردو چندلر از همان سال اول یا دوم باردهی خود را شروع می‌کند، اما از سال پنجم است که باردهی اقتصادی آن آغاز می‌شود. هر اصله درخت چندلر بالغ، قادر به تولید ۵۰ الی ۷۰ کیلوگرم محصول خشک در سال است و این میزان در درختان بسیار بالغ به ۲۵۰ تا ۳۰۰ کیلوگرم گردوی سبز می‌رسد.
باغداران با رعایت نکات ضروری می‌توانند سالانه حدود ۶ الی ۱۰ تن گردوی با کیفیت از هر هکتار باغ خود برداشت کنند. طول عمر اقتصادی بهترین نهال گردو چندلر حدود ۱۰۰ الی ۲۰۰ سال است.
مقاومت به آفات و بیماری‌ها در چندلر
خوشبختانه نهال گردو چندلر مقاومت بسیار خوبی در برابر بسیاری از آفات و بیماری‌ها از خود نشان می‌دهد. با این حال، برای حفظ این مقاومت، آبیاری، سمپاشی، پاکسازی محیط باغ، هرس و کوددهی به موقع نقش پررنگی ایفا می‌کنند.
مهم‌ترین بیماری‌هایی که ممکن است این نهال را تهدید کنند عبارتند از بلایت گردو، کال گیاهی، شانکر باکتریایی و پوسیدگی طوقه درخت به واسطه آفت‌هایی مانند کرم خراط و کرم سیب. برای مقابله با این آفات، سمپاشی در فصل بهار طی ۲ الی ۳ مرتبه توصیه می‌شود.
2. نهال گردو فرنور: انتخابی مطمئن برای مناطق معتدل با زمستان‌های سرد
نهال گردو فرنور از کشور فرانسه منشأ گرفته و امروزه به دلیل مقاومت بالا در برابر سرما به یکی از انتخاب‌های اصلی باغداران در مناطق معتدل با زمستان‌های سرد تبدیل شده است. این نهال برای کشاورزانی که به دنبال محصولی مطمئن و پربازده در شرایط سخت اقلیمی هستند، گزینه‌ای ایده‌آل به شمار می‌رود.
خصوصیات درخت گردو فرنور
درخت گردو فرنور دارای میوه‌هایی گرد با اندازه متوسط است که قطر تقریبی آنها با پوست سبز بین ۴۰ تا ۴۲ میلی‌متر می‌باشد. وزن هر گردو حدود ۱۵ گرم است که ۷ تا ۹ گرم آن را مغز تشکیل می‌دهد. از ویژگی‌های بارز این نوع گردو، پوست چوبی بسیار نازک است که جداسازی مغز از پوست را بسیار آسان می‌کند.
مغز گردوی فرنور روشن و بدون تیرگی است و از چربی بسیار مطلوبی برخوردار می‌باشد. این نوع گردو نسبت به سایر انواع، به راحتی قابل خشک کردن است که این موضوع برای فرآوری و نگهداری آن مزیت محسوب می‌شود.
درخت فرنور، برخلاف برخی ارقام دیگر، ارتفاع متوسطی دارد و از نظر ظاهر، تاجی شبیه به تاج درخت پرتقال را شکل می‌دهد. ارتفاع درخت گردوی فرنور پیوندی حدود ۶ تا ۷ متر است که باعث سهولت در برداشت محصول و مدیریت باغ می‌شود.
نیازهای آب و هوایی فرنور در مناطق معتدل
یکی از مهم‌ترین ویژگی‌های نهال گردو فرنور، مقاومت بالای آن نسبت به سرماست. این نهال قادر است دمای تا ۱۱- درجه سانتیگراد را تحمل کند. همچنین، به دلیل دیرگل بودن، در برابر سرمای بهاره آسیب کمتری می‌بیند.
نیاز سرمایی جوانه‌های نهال گردو فرنور بین ۷۰۰ تا ۱۵۰۰ ساعت سرمای زیر ۷ درجه سانتیگراد است. زمان گلدهی و برگدهی آن اواخر فروردین و اوایل اردیبهشت‌ماه می‌باشد که حدود ۱۳ تا ۱۸ روز دیرتر از ارقام بومی و محلی است.
بهترین ارتفاع برای کاشت نهال فرنور بین ۱۵۰۰ تا ۲۳۰۰ متر از سطح دریاست که این ارتفاع معمولاً مربوط به مناطق کوهستانی می‌باشد. به همین دلیل، نهال گردو فرنور یکی از بهترین نهال گردو برای انتخاب کاشت در مناطق کوهستانی معتدل با زمستان‌های سرد است.
زمان باردهی و میزان محصول‌دهی فرنور
نهال گردو فرنور از نظر زمان باردهی بسیار زودبازده است. این درخت از همان سال اول به صورت نوبرانه با ۳ الی ۳۰ عدد گردو شروع به باردهی می‌کند. با این حال، توصیه می‌شود تا سال چهارم از برداشت محصول خودداری شود تا درخت دارای تنه قوی و ریشه‌ای محکم‌تر شود.
باردهی اقتصادی درخت گردو فرنور از سال چهارم آغاز می‌شود. انتظار می‌رود که از هر هکتار حدود ۸ تن گردوی فرنور برداشت شود و از هر درخت بالغ می‌توان تا ۷۰ کیلوگرم محصول برداشت کرد.
بهترین زمان برداشت محصولات نهال فرنور مهرماه است. آبیاری منظم این نهال اهمیت بالایی دارد؛ نهال گردو فرنور هر ۲۰ روز به ۲۰ لیتر آب نیاز دارد. عمر مفید درخت گردوی فرنور حدود ۱۵۰ سال است که نشان‌دهنده بازدهی بسیار بالای این نهال در طولانی مدت می‌باشد.
3. نهال گردو ژنوتیپ برتر: یکی از بهترین نهال گردو
نهال گردو ژنوتیپ برتر از میان هزاران رقم گردوی بومی ایران انتخاب شده و به دلیل صفات منحصربه‌فرد، امروزه به‌عنوان یکی از بهترین گزینه‌ها برای کاشت در مناطق معتدل شناخته می‌شود. از مهم‌ترین ویژگی‌های این نهال می‌توان به زودبازدهی، مقاومت به آفات و بیماری‌ها و کیفیت بالای محصول اشاره کرد.
انواع ژنوتیپ‌های برتر مناسب آب و هوای معتدل
ژنوتیپ‌های برتر گردو که در ایران شناسایی و بررسی شده‌اند، شامل ارقامی مانند B21، Z67، 53، Z60 و K72 هستند که برای کشت در مناطق مختلف کشور مناسب می‌باشند. این نهال‌ها به‌ویژه برای مناطق معتدل و نسبتاً خنک قابل کشت بوده و عملکرد خوبی از خود نشان می‌دهند.
همچنین، مؤسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر کشور در سال ۱۳۹۱ گزارشی شامل ۵۳ ژنوتیپ برتر از ۱۳ استان ارائه کرد که از این میان ۸ ژنوتیپ متعلق به استان سمنان بود. برخی از ژنوتیپ‌های برتر استان سمنان عبارتند از: مهزیار، شهمیر، سلطان، راکو، وروار و مهرین که از منطقه شهمیرزاد شناسایی شده‌اند.
مزایای کاشت نهال گردو ژنوتیپ برتر
بهترین نهال گردو ژنوتیپ برتر، از سال اول شروع به باردهی می‌کند و هر درخت می‌تواند سالانه ۷۰ تا ۸۰ کیلوگرم محصول با کیفیت تولید کند. از هر هکتار باغ گردو ژنوتیپ برتر می‌توان سالانه ۱۰ تا ۱۲ تن محصول برداشت نمود که در مقایسه با برخی ارقام خارجی، عملکرد بسیار بالاتری را نشان می‌دهد.
از دیگر مزایای این نهال می‌توان به تولید میوه‌های درشت و مرغوب با پوسته بسیار نازک و مغز درشت به رنگ سفید و زرد بسیار کم‌رنگ اشاره کرد. علاوه بر این، طول عمر اقتصادی آن بین ۸۰ تا ۱۴۰ سال است که بازگشت سرمایه بسیار مناسبی را برای باغداران تضمین می‌کند.
مقاومت بالا در برابر سرما تا منفی ۲۰ درجه سانتیگراد، مقاومت برتر در برابر آفات و بیماری‌ها و نیاز آبی کمتر نسبت به سایر ارقام، از دیگر ویژگی‌های بارز این نهال می‌باشد. استفاده از ژنوتیپ برتر همچنین باعث افزایش مقاومت در برابر تغییرات محیطی نظیر تغییرات آب و هوا و بیماری‌ها می‌شود.
روش‌های تکثیر و پرورش ژنوتیپ برتر
تکثیر نهال گردو ژنوتیپ برتر به دو روش جنسی و غیرجنسی امکان‌پذیر است. در روش جنسی، از کشت مستقیم بذر استفاده می‌شود که در باغ‌های سنتی بسیار متداول بوده است. با این حال، به دلیل تفرق صفات ژنتیکی، درختان به وجود آمده با یکدیگر تفاوت دارند و تنها حدود ۵ درصد بذرهای یک درخت به دلیل خاصیت آپومیکسی مشابه هم هستند.
در روش غیرجنسی، متداول‌ترین شیوه‌ها شامل پیوند و کشت بافت است. در روش پیوند، جوانه یا شاخه رقم موردنظر روی پایه‌های مناسب پیوند زده می‌شود. بهترین زمان برای پیوند درختان گردو، اواخر زمستان و اوایل بهار (فروردین ماه) است.
روش کشت بافت نیز شامل تکثیر قطعات بسیار کوچک از اندام درخت مرغوب در شرایط خاص آزمایشگاهی است که هر قطعه به یک درخت تبدیل می‌شود. مزایای تکثیر غیرجنسی شامل کاهش طول دوره نونهالی، افزایش عملکرد، حفظ ویژگی‌های برتر گیاه مادری و امکان تولید تعداد زیادی نهال با صفات مطلوب یکسان می‌باشد.
4. نهال گردو پکان آمریکایی: گزینه‌ای مناسب برای مناطق معتدل گرم
گردو پکان آمریکایی نوعی گردوی گرمسیری با خاستگاه آمریکای شمالی است که در سال‌های اخیر به دلیل مقاومت فوق‌العاده در برابر گرما، توجه بسیاری از باغداران مناطق معتدل گرم ایران را به خود جلب کرده است. این نهال به‌ویژه در اقلیم‌های معتدل مایل به گرم عملکرد بسیار خوبی از خود نشان می‌دهد.
تفاوت‌های پکان با سایر گونه‌های گردو
گردو پکان از نظر ظاهری تفاوت‌های چشمگیری با گردوهای معمولی دارد. پوسته پکان دارای سطحی صاف‌تر بوده و مغز آن بدون فرورفتگی و چین‌خوردگی‌های معمول در گردوهای سنتی است. از نظر طعم، پکان شیرین‌تر و کره‌ای‌تر از گردوهای معمولی بوده و پوسته نازک‌تری دارد که جداسازی مغز را آسان‌تر می‌کند.
همچنین، مغز گردو پکان حاوی مقادیر بالایی از چربی‌های تک غیراشباع است که برای متعادل کردن سطح کلسترول و حفظ سلامت قلب و عروق مفید می‌باشد. علاوه بر این، پکان سرشار از ویتامین‌های A و B و همچنین منبع مهمی از مس است که برای ساخت گلبول‌های قرمز ضروری می‌باشد.
شرایط بهینه کاشت پکان در اقلیم معتدل
نهال گردو پکان مناسب مناطق معتدل رو به گرم است و در مناطقی مانند جنوب کرمان، دزفول، اهواز، بوشهر، آبادان، قشم و اطراف استان‌های گیلان، مازندران و گلستان محصول با کیفیتی تولید می‌کند. این نهال نیاز سرمایی پایینی دارد و با ۱۵۰۰ ساعت قرار گرفتن در معرض دمای بین ۵ تا ۱۰ درجه سانتیگراد، نیاز سرمایی آن برطرف می‌شود.
بهترین خاک برای کاشت پکان، خاک شنی-لومی با عمق مناسب و زهکشی خوب است. با توجه به اینکه رشد ریشه‌های این درخت به صورت عمقی و عمودی است، باید از کاشت در خاک‌های سنگلاخی یا رسی و سفت خودداری کرد. فاصله مناسب کاشت درختان پکان در زمین‌های شیب‌دار ۵×۵ متر و در زمین‌های مسطح تا ۷ متر است.
ارزش اقتصادی و بازار پسندی محصول پکان
درخت گردو پکان معمولاً از سال چهارم باردهی خود را آغاز می‌کند و در هشتمین تا نهمین سال به بهره‌وری اقتصادی می‌رسد. در شرایط مطلوب، حداکثر محصول پکان در هر هکتار حدود ۵ تن است و درختان بالغ می‌توانند سالانه ۱۰۰ تا ۱۲۰ کیلوگرم گردوی خشک تولید کنند.
از نظر بازارپسندی، گردو پکان به دلیل مغز بزرگ، طعم لذیذ و پوسته نازک، ارزش اقتصادی بالایی دارد. طول عمر درخت گردو پکان در شرایط مناسب به بیش از ۱۰۰ سال می‌رسد که سودآوری طولانی‌مدتی را برای کشاورزان تضمین می‌کند.
از نظر مقاومت به آفات و بیماری‌ها، درخت گردو پکان بسیار مقاوم است، هرچند ممکن است به بیماری‌هایی نظیر کال گیاهی، پوسیدگی طوقه، بلایت و آنتراکتوز یا آفاتی مانند کرم سیب، کنه زرد و کرم خراط مبتلا شود. با رعایت اصول به‌زراعی مانند آبیاری منظم، کوددهی مناسب و هرس اصولی، می‌توان عملکرد و سلامت این درخت را تضمین کرد.
5. نهال گردو اسرائیلی (فلسطینی): زودبازده و پرمحصول
نهال گردو اسرائیلی به دلیل باردهی خوشه‌ای و عملکرد بالا، محبوبیت فراوانی میان باغداران مناطق معتدل پیدا کرده است. این نهال که نخستین بار در اسرائیل کشت و تکثیر شد، امروزه به‌عنوان یکی از تجاری‌ترین ارقام گردو شناخته می‌شود و به دلیل زودبازدهی، در بین سرمایه‌گذاران بخش کشاورزی جایگاه ویژه‌ای دارد.
ویژگی‌های بارز گردو اسرائیلی
گردو اسرائیلی میوه‌ای به شکل بیضی با پوست بسیار نازک و کاغذی دارد که جداسازی مغز را آسان می‌کند. وزن هر گردو حدود ۱۲ تا ۱۵ گرم بوده و نسبت مغز به پوسته آن ۷۰ درصد است. مغز گردوی اسرائیلی به رنگ سفید شیری و با چربی بالاست که طعم بسیار مطلوبی به آن می‌بخشد.
از مهم‌ترین ویژگی‌های این رقم، باردهی خوشه‌ای است که در هر شاخه می‌تواند بین ۵ تا ۲۵ گردو تشکیل شود. همچنین، این رقم از سال دوم شروع به باردهی می‌کند و در سال پنجم به باردهی اقتصادی می‌رسد. عمر مفید اقتصادی درخت گردو اسرائیلی بیش از ۸۰ سال است.
سازگاری با خاک‌های مناطق معتدل
گردو اسرائیلی برای مناطق معتدل تا نسبتاً سردسیر مناسب است. این نهال در خاک‌های لومی شنی با زهکشی مناسب بهترین رشد را دارد. ارتفاع مناسب برای کاشت این رقم بین ۵۰۰ تا ۱۵۰۰ متر از سطح دریاست.
از لحاظ مقاومت دمایی، گردو اسرائیلی می‌تواند سرمای تا منفی ۱۰ درجه سانتیگراد را تحمل کند، اما دمای بالاتر از ۴۵ درجه به میوه‌های آن آسیب می‌رساند. در صورت قرار گرفتن در معرض دمای بالا و رطوبت کم، پوست سبز میوه دچار آفتاب‌سوختگی شده و مغز آن سیاه و چروکیده می‌شود.
مدیریت آبیاری نهال گردو اسرائیلی
آبیاری منظم و اصولی نقش بسزایی در عملکرد درخت گردو اسرائیلی دارد. برنامه آبیاری این نهال در ماه‌های مختلف متفاوت است:
- فروردین تا خرداد: هر ۱۰ روز یکبار
- تیر تا مهر: هر ۷ روز یکبار
به طور کلی، بهترین روش آبیاری این نهال، آبیاری قطره‌ای است که علاوه بر صرفه‌جویی در مصرف آب، از بیماری‌هایی مانند طوقه جلوگیری می‌کند. نیاز آبی هفتگی درخت گردو اسرائیلی حدود ۲۰۰ لیتر است.
روش‌های افزایش باردهی گردو اسرائیلی
برای افزایش باردهی گردو اسرائیلی، چند روش اساسی وجود دارد:
۱. هرس اصولی: هرس فرم‌دهی در اواخر تابستان و هرس باردهی در اواخر پاییز و زمستان انجام می‌شود. هرس مناسب باعث می‌شود نور به تمام قسمت‌های درخت برسد و باردهی افزایش یابد.
۲. کوددهی مناسب: استفاده از حدود ۵ تن کود پوسیده دامی در هر هکتار به همراه کودهای حاوی نیتروژن، فسفر و پتاسیم. کود نیتروژن بر تشکیل میوه‌ها و مغز گردو تأثیر مستقیم دارد.
۳. فاصله کاشت استاندارد: فاصله مناسب کاشت ۶×۷ متر است که برای هر هکتار حدود ۲۳۰ اصله نهال نیاز است. رعایت این فاصله از سایه‌اندازی درختان بر یکدیگر جلوگیری می‌کند.
6. نهال گردو کانادایی: مقاوم به سرمای بهاره در مناطق معتدل
نهال گردو کانادایی به‌عنوان یکی از رقم‌های برجسته گردو برای مناطق سردسیر و معتدل شناخته می‌شود. این نهال به دلیل دیرگل بودن و مقاومت بالا در برابر سرمای بهاره، به گزینه‌ای ایده‌آل برای کشاورزان در مناطق کوهستانی تبدیل شده است.
خصوصیات ظاهری و کیفی گردو کانادایی
درخت گردو کانادایی از نظر ارتفاع، معمولاً کوتاه‌تر از سایر ارقام گردو است که این ویژگی برداشت محصول را بسیار آسان‌تر می‌کند. برگ‌های این درخت کشیده و به رنگ سبز روشن بوده و پهنای معمولی دارند. میوه آن بیضی‌شکل و نسبتاً درشت با پوسته بیرونی سبز رنگ است که پس از رسیدن به‌راحتی شکاف برمی‌دارد.
مغز گردو کانادایی از کیفیت فوق‌العاده‌ای برخوردار است، به‌طوری‌که یکی از چرب‌ترین مغزها در میان انواع نهال گردو به آن اختصاص دارد. رنگ مغز این گردو سفید روشن بوده و طعم بسیار لذت‌بخشی دارد که از آن علاوه بر تازه‌خوری، در خشکبار و تهیه شیرینی نیز استفاده می‌شود.
نیازهای تغذیه‌ای درخت گردو کانادایی
خاک مناسب برای کاشت گردو کانادایی، خاک‌های آهکی و خنک با زهکشی مناسب است. این درخت به تغذیه مناسب خاک از نظر میزان مواد مغذی نیاز دارد و لازم است به‌صورت دوره‌ای کوددهی انجام شود.
همچنین، آبیاری منظم درخت گردو کانادایی در سال‌های ابتدایی کشت ضروری است. پس از استقرار، می‌توانید با توجه به شرایط اقلیمی، هفته‌ای یکبار نسبت به آبیاری نهال اقدام کنید. درخت گردو کانادایی به مقدار زیادی پتاسیم، نیتروژن و فسفر نیاز دارد تا بتواند به‌صورت سالم رشد کند.
مقایسه با سایر ارقام مشابه
نهال گردو کانادایی در مقایسه با سایر ارقام، مقاومت بیشتری نسبت به سرمای بهاره دارد. این ویژگی آن را به گزینه‌ای مطمئن برای مناطقی تبدیل می‌کند که معمولاً با مشکل سرمازدگی بهاره مواجه هستند.
از نظر باردهی، گردو کانادایی از سال دوم شروع به باردهی می‌کند و بار اقتصادی خود را از سال هفتم آغاز می‌کند. در شرایط مطلوب، می‌توان سالانه ۶ تن محصول را به ازای هر هکتار برداشت کرد. گرچه نسبت به رقم فرنور باردهی کمتری دارد، اما به دلیل مقاومت بالا به سرما، برای مناطق کوهستانی با ارتفاع بیش از ۱۵۰۰ متر از سطح دریا مناسب‌تر است.
افزون بر این، نهال گردو کانادایی مقاومت خوبی نسبت به بیماری‌ها و آفات دارد، ولی همانند سایر ارقام گردو، بیماری‌های قارچی و باکتریایی ممکن است به آن آسیب برسانند. با اقدامات پیشگیرانه مانند سمپاشی به موقع می‌توان این آفات را تا حد زیادی کنترل کرد.
7. نهال گردو فرانکت: گرده‌افشان ایده‌آل برای باغ‌های معتدل
گردو فرانکت اصالتی فرانسوی دارد و با توجه به ویژگی دیرگل و دیربرگ بودن، از سرمازدگی‌های بهاره در امان می‌ماند. این رقم که در ابتدا به‌عنوان گرده‌دهنده در باغات ایران مورد استفاده قرار می‌گرفت، حالا به یکی از محبوب‌ترین ارقام گردو در میان باغداران تبدیل شده است.
نقش فرانکت در گرده‌افشانی سایر ارقام
نهال گردو فرانکت به‌عنوان گرده‌زای ایده‌آل برای ارقام چندلر، هارتلی و پدرو شناخته می‌شود. این رقم به دلیل تولید تعداد فراوان گل نر و همزمانی با گلدهی ارقام دیرگل، نقش بسیار مهمی در باروری باغات گردو ایفا می‌کند. برای باغداران جالب است بدانند که به ازای هر ۲۰ درخت گردو چندلر، کاشت یک درخت فرانکت به‌عنوان گرده‌افشان توصیه می‌شود.
در باغ‌هایی که تنوع رقم در آنها کم است یا فاصله باغات از یکدیگر زیاد می‌باشد، کاشت رقم فرانکت برای گرده‌افشانی مناسب ضروری است. هرچند برای خود گردو فرانکت هیچ گرده‌افشان مؤثری یافت نشده و این رقم می‌تواند تا حدی خود را گرده‌افشانی کند.
ویژگی‌های میوه گردو فرانکت
میوه گردو فرانکت به شکل تخم‌مرغی بزرگ با پوستی نازک است که مغز آن به‌راحتی از پوست جدا می‌شود. وزن هر گردو با پوست چوبی حدود ۱۱.۵ تا ۱۴ گرم است که ۴۲ تا ۴۶ درصد آن را مغز تشکیل می‌دهد.
مغز گردو فرانکت سفید و با کیفیت بالاست که از آن به‌عنوان منبعی غنی از امگا سه، آنتی‌اکسیدان و ویتامین E یاد می‌شود. مهم‌ترین ویژگی که گردو فرانکت را از سایر مغزها متمایز می‌کند وجود فسفر در آن است که موجب عملکرد بهتر مغز انسان می‌شود.
ترکیب مناسب کاشت با سایر ارقام
برای احداث باغ ترکیبی با نهال گردو فرانکت، رعایت فاصله مناسب کاشت اهمیت زیادی دارد. فاصله استاندارد برای کاشت این نهال حداقل ۶×۷ و حداکثر ۹×۱۲ متر توصیه می‌شود. این فاصله موجب دریافت نور کافی، اطمینان از سمپاشی تمام قسمت‌های درخت و برداشت محصول راحت‌تر می‌شود.
میزان باردهی درخت گردو فرانکت حدود ۶ تن در هکتار است و عمر اقتصادی آن در بهترین شرایط بیش از ۱۰۰ سال تخمین زده می‌شود. همین طولانی بودن عمر اقتصادی این رقم، کاشت آن را در کنار ارقام دیگر توجیه‌پذیر می‌کند، زیرا نه تنها نقش گرده‌افشان را ایفا می‌کند، بلکه خود نیز محصول با کیفیتی تولید می‌نماید.
8. نهال گردو هارتلی: کیفیت برتر در اقلیم معتدل
نهال گردو هارتلی با اصالت کالیفرنیایی، به خاطر کیفیت محصول و طعم بی‌نظیر، توجه بسیاری از باغداران را به خود جلب کرده است. این رقم که با ساختاری متفاوت و کمتر دیده شده شناخته می‌شود، برای کاشت در اقلیم‌های معتدل گزینه‌ای عالی محسوب می‌شود.
خصوصیات منحصر به فرد گردو هارتلی
گردو هارتلی میوه‌هایی با اندازه درشت تولید می‌کند که وزن هر دانه آن به ۱۴.۳ گرم می‌رسد. از این میزان، ۶.۵ گرم معادل ۴۵ درصد وزن کل گردو را مغز تشکیل می‌دهد. به علاوه، شفافیت رنگ مغز و طعم شیرین و لذیذ از دیگر ویژگی‌های برجسته محصولات این درخت به شمار می‌آید.
این رقم گردو پوسته نازک و مقاومی دارد که به راحتی شکسته می‌شود. همچنین، از مهم‌ترین خصوصیات آن می‌توان به دیرگل بودن اشاره کرد که مقاومت در برابر سرمای بهاره را افزایش می‌دهد. درختان هارتلی بلند و گسترده‌اند، بنابراین فاصله کاشت مناسب (۸ تا ۱۲ متر) برای بهبود عملکرد درخت ضروری است.
شرایط کاشت و نگهداری هارتلی
بهترین مناطق برای کاشت نهال گردو هارتلی، ارتفاعات ۸۰۰ تا ۲۰۰۰ متر از سطح دریاست. این نهال با نیاز سرمایی ۵۰۰ تا ۷۰۰ ساعت در دمای حدود ۵ درجه، برای مناطق معتدل تا گرمسیر مناسب است.
خاک عمیق و لومی بهترین بستر برای رشد ریشه‌های گسترده این درخت محسوب می‌شود. زمان کاشت مناسب در پاییز یا اواخر زمستان بوده و باید گودال‌هایی با عمق ۱ تا ۲ متر برای آن آماده کرد.
برنامه آبیاری هارتلی در ماه‌های مختلف متفاوت است؛ هر ۱۰ روز یکبار در ماه‌های فروردین، اردیبهشت و خرداد و هر ۷ روز یکبار در ماه‌های تیر، مرداد، شهریور و مهر. با توجه به تمایل به گرما، این رقم برای مناطق معتدل رو به گرم گزینه مناسبی است.
بازارپسندی و ارزش اقتصادی هارتلی
نهال گردو هارتلی علی‌رغم دیربازده بودن، از محبوبیت بالایی در بازار برخوردار است. عملکرد متوسط این رقم به ۵ تا ۷ تن در هکتار می‌رسد و هر درخت بالغ قادر است تا ۵۰ تا ۸۰ کیلوگرم محصول تولید کند.
مغز روشن، پوسته نازک و جداشوندگی آسان مغز از پوسته، ویژگی‌های بارزی هستند که ارزش تجاری این رقم را افزایش می‌دهند. به دلیل طعم لذیذ، مصرف این رقم گردو به‌صورت تازه بسیار مورد استقبال قرار می‌گیرد.
عمر اقتصادی طولانی (۶۰ تا ۱۰۰ سال) این درخت، آن را به سرمایه‌گذاری پرسود برای باغداران تبدیل کرده است. در مقایسه با سایر درختان میوه، عمر اقتصادی طولانی‌تر هارتلی مزیت قابل توجهی محسوب می‌شود.
9. نهال گردو پدرو: مناسب برای خاک‌های سبک مناطق معتدل
نهال گردو پدرو با خاستگاه آمریکایی، به علت رشد کوتاه‌تر و باردهی بالا در خاک‌های سبک، به گزینه‌ای مطلوب برای باغداران مناطق معتدل تبدیل شده است. این رقم برای باغ‌های متراکم بسیار مناسب بوده و با اینکه جثه کوچکی دارد، محصول فراوانی تولید می‌کند.
ویژگی‌های درخت گردو پدرو
گردو پدرو شباهت‌های زیادی با رقم چندلر دارد، بنابراین باغداران می‌توانند در زمین‌هایی که برای کاشت چندلر مناسب است، نهال پدرو را نیز با اطمینان پرورش دهند. این نهال حدود دو هفته زودتر از سایر ارقام به مرحله میوه‌دهی می‌رسد و محصول آن دارای پوست کاغذی با اندازه درشت است.
میوه‌های این درخت بیضی شکل و وزن آنها بیش از ۱۴ گرم است که معمولاً ۶۵ درصد آن را مغز تشکیل می‌دهد. رنگ مغز گردو پدرو سفید و روشن بوده و از گروه مغزهای پرچرب محسوب می‌شود، به همین دلیل طعم بسیار مطلوبی دارد.
نکته مهم درباره این رقم، حساسیت بیشتر آن به گرمای تابستان در مقایسه با سایر ارقام است، بنابراین برای مناطقی با تابستان‌های خنک مناسب‌تر می‌باشد.
سازگاری با انواع خاک در مناطق معتدل
خاک مناسب برای پرورش نهال گردو پدرو، خاک سبک با بافت نرم است تا درختان به راحتی بتوانند در آن ریشه‌زایی کنند. خاک‌های آهکی و سبک با بافت شنی لومی برای رشد این درخت بسیار مطلوب هستند. از سوی دیگر، خاک رسی، سفت و دارای بستر سنگلاخی به هیچ عنوان برای کشت این نهال مناسب نیست.
قبل از کاشت، بررسی خاک و آماده‌سازی آن ضروری است. توصیه می‌شود خاک را تا عمق مناسبی زیر و رو کرده تا سبک شود. ارتفاع مناسب برای کاشت نهال گردو پدرو بین ۰ تا ۱۵۰۰ متر است و فاصله کاشت ۶×۶ متر توصیه می‌شود.
مدیریت تغذیه و آبیاری نهال پدرو
نهال گردو پدرو را نمی‌توان به صورت دیم آبیاری کرد، زیرا گزومورفی بسیار پایینی دارد. کارشناسان توصیه می‌کنند هر ۷ تا ۱۰ روز یکبار و به میزان ۲۰ تا ۲۲ لیتر آب برای هر درخت آبرسانی شود.
بهترین روش آبیاری این نهال، آبیاری قطره‌ای است که علاوه بر کاهش هدر رفت آب، به سلامت ریشه‌ها نیز کمک می‌کند. به هیچ وجه از روش آبیاری غرقابی استفاده نکنید، زیرا باعث آسیب جدی به ریشه‌های درخت می‌شود.
برای تغذیه مناسب نهال پدرو، کارشناسان ترکیبی از کود آلی (دامی) و کود شیمیایی را پیشنهاد می‌کنند. تأمین منابع غذایی مورد نیاز درخت نقش مهمی در افزایش باردهی آن دارد. با مراقبت مناسب، هر درخت می‌تواند تا ۵۰ کیلوگرم در سال بلوغ و در مجموع تا ۶ تن در هکتار محصول تولید کند.
10. نهال گردو سر: رقمی کم‌شناخته اما پربازده برای اقلیم معتدل
نهال گردو سر، علی‌رغم ناشناخته بودن، یکی از ارقام ارزشمند برای باغداران است که در سال ۱۳۸۴ توسط مؤسسه تحقیقات و اصلاح بذر و نهال معرفی شد. این نهال با قدرت باردهی جانبی و مقاومت بالا در برابر سرمای بهاره، گزینه‌ای مناسب برای مناطق معتدل به شمار می‌رود.
معرفی ویژگی‌های گردو سر
گردو سر ویژگی‌های منحصربه‌فردی دارد که آن را از سایر ارقام متمایز می‌کند. ارتفاع این درخت حدود ۶ الی ۷ متر است و قدرت رشد متوسطی دارد که به صورت نیمه راست رشد می‌کند. میوه آن مستطیلی شکل با پوست کاغذی است که در هر کیلوگرم حدود ۸۰ الی ۸۵ عدد گردو قرار می‌گیرد.
از ویژگی‌های بارز گردو سر، باردهی در شاخه‌های جانبی و همچنین دیرگل بودن است که باعث می‌شود در فصل بهار مقاومت خوبی در برابر سرمازدگی داشته باشد. بسیاری از صفات این رقم شبیه به پایه مادری آن (پدرو) است، با این تفاوت که عملکرد بالاتری دارد.
مزایای کاشت در مناطق معتدل
گردو سر برای کشت در ارتفاعات ۵۰۰ تا ۱۵۰۰ متر مناسب است و با شرایط آب و هوایی معتدل سازگاری بسیار خوبی دارد. این نهال در خاک‌های نیمه سنگین، شنی و لومی بهترین عملکرد را نشان می‌دهد.
میزان باردهی درخت گردو سر در هکتار حدود ۶ تن است که با توجه به فواصل کاشت ۶×۶ متر، محصول قابل توجهی محسوب می‌شود. این رقم با عمر اقتصادی حداقل ۸۰ سال، سرمایه‌گذاری بلندمدت و سودآوری را برای باغداران تضمین می‌کند.
روش‌های نگهداری و افزایش باردهی
برای افزایش باردهی و نگهداری بهینه از نهال گردو سر، توجه به این موارد ضروری است:
- آبیاری منظم: در ماه‌های فروردین تا خرداد هر ۱۰ روز یکبار و از تیر تا مهر هر ۷ روز یکبار
- کوددهی: استفاده از ۵ تن کود پوسیده دامی در هکتار همراه با کودهای غنی از نیتروژن، فسفر و پتاسیم
- هرس اصولی: هرس فرم‌دهی در اواخر تابستان و هرس باردهی در اواخر پاییز و زمستان
برای محافظت از نهال در برابر آفات و بیماری‌ها، کنترل کرم خراط و آنتراکنوز که از مهم‌ترین تهدیدکنندگان این رقم هستند، ضروری می‌باشد. همچنین، استفاده از گرده‌افشان مناسب برای باردهی بهینه توصیه می‌شود؛ به ازای هر ۱۰ نهال گردو سر، کاشت ۲ عدد گرده‌افشان مناسب الزامی است.
11. نهال گردو رونده (خوشه‌ای): انتخابی مدرن برای باغداران مناطق معتدل
نهال گردو خوشه‌ای یکی از ارقام مدرن و پرمحصول گردو است که به دلیل باردهی انبوه، توجه کشاورزان را به خود جلب کرده است. این رقم به صورت دسته‌ای و خوشه‌ای روی درخت بار می‌دهد و برای رشد به شرایط خنک و گرم نیاز دارد، به همین دلیل بهترین مکان برای کاشت آن مناطق معتدل است.
تفاوت گردو رونده با ارقام سنتی
بر خلاف ارقام سنتی، گردو خوشه‌ای در هر خوشه می‌تواند بین ۵ تا ۳۰ عدد گردو تولید کند. این نهال از جمله ارقامی است که پایه بلند در نظر گرفته می‌شود و ارتفاع آن به ۲۰ متر می‌رسد. همچنین میوه‌های این درخت معمولاً با دردسر کمتری از شاخه جدا شده و به برداشت می‌رسند. این ویژگی موجب صرفه‌جویی در زمان و هزینه‌های برداشت می‌شود.
مزایای اقتصادی کاشت گردو رونده
گردو خوشه‌ای دارای مزایای اقتصادی چشمگیری است:
- شروع باردهی از سال اول کاشت
- باردهی تجاری و عمر اقتصادی طولانی
- میزان برداشت حدود ۵ تا ۶ تن در هر هکتار
- عمر درخت بیش از ۱۰۰ سال
- گردوهای این نهال جزو پرصادرات‌ترین گردوها در جهان هستند
تکنیک‌های نوین پرورش گردو رونده
بهترین تکنیک برای پرورش نهال گردو خوشه‌ای، کاشت در عمق مناسب و رعایت فاصله استاندارد است. فاصله مناسب کاشت نهال‌های گردو خوشه‌ای ۶×۶ متر بوده و برای باردهی بهتر باید شرایط آبیاری، کوددهی و هرس به خوبی انجام شود. آبیاری هر ۷ الی ۱۰ روز یکبار باید انجام شود و برای استفاده بهینه از آب، روش‌های آبیاری قطره‌ای توصیه می‌شود.
سازگاری با تغییرات اقلیمی
در پژوهشی که با حمایت مالی اتحادیه اروپا و بنیاد علوم آمریکا انجام گرفت، نشان داده شد که منطقه خاورمیانه از جمله مناطقی است که بخش کشاورزی آن خسارات سنگینی از تغییر اقلیم متحمل خواهد شد. با این حال، نتایج پهنه‌بندی نشان می‌دهد مناطق با ارتفاع مناسب و دمای زیر ۳۸ درجه سانتیگراد همچنان برای کشت گردو مناسب خواهند بود. نهال گردو خوشه‌ای به دلیل دیرگل بودن و مقاومت نسبی در برابر خشکی، سازگاری خوبی با این تغییرات نشان می‌دهد و می‌تواند انتخابی هوشمندانه برای باغداران آینده‌نگر باشد.
جدول مقایسه بهترین نهال گردو
| نوع نهال | زمان شروع باردهی | محصول در هکتار | ارتفاع مناسب کشت | مقاومت به سرما | وزن متوسط میوه | فاصله کاشت |
|---|---|---|---|---|---|---|
| چندلر | سال اول یا دوم | ۶-۱۰ تن | ۳۰۰-۱۵۰۰ متر | ۵-۱۰ درجه | ۱۳ گرم | ۶×۶ یا ۷×۷ متر |
| فرنور | سال اول | ۸ تن | ۱۵۰۰-۲۳۰۰ متر | تا ۱۱- درجه | ۱۵ گرم | ۶×۷ متر |
| ژنوتیپ برتر | سال اول | ۱۰-۱۲ تن | ۵۰۰-۱۵۰۰ متر | تا ۲۰- درجه | N/A | N/A |
| پکان آمریکایی | سال چهارم | ۵ تن | N/A | N/A | N/A | ۵×۵ یا ۷×۷ متر |
| اسرائیلی | سال دوم | N/A | ۵۰۰-۱۵۰۰ متر | تا ۱۰- درجه | ۱۲-۱۵ گرم | N/A |
| کانادایی | سال دوم | ۶ تن | ۱۵۰۰+ متر | N/A | N/A | N/A |
| فرانکت | N/A | ۶ تن | N/A | N/A | ۱۱.۵-۱۴ گرم | ۶×۷ تا ۹×۱۲ متر |
| هارتلی | N/A | ۵-۷ تن | ۸۰۰-۲۰۰۰ متر | N/A | ۱۴.۳ گرم | ۸-۱۲ متر |
| پدرو | N/A | ۶ تن | ۰-۱۵۰۰ متر | N/A | ۱۴ گرم | ۶×۶ متر |
| سر | N/A | ۶ تن | ۵۰۰-۱۵۰۰ متر | N/A | N/A | ۶×۶ متر |
| رونده (خوشه‌ای) | سال اول | ۵-۶ تن | N/A | N/A | N/A | ۶×۶ متر |
نتیجه گیری | زومکشت
معرفی ۱۱ نوع نهال گردو برای مناطق معتدل نشان می‌دهد که گزینه‌های متنوعی برای باغداران وجود دارد. چندلر با محصول‌دهی ۶ تا ۱۰ تن در هکتار و فرنور با مقاومت بالا در برابر سرما، هر کدام مزایای منحصر به فردی دارند. همچنین ژنوتیپ برتر با عملکرد ۱۰ تا ۱۲ تن در هکتار، بالاترین میزان باردهی را در میان ارقام معرفی شده نشان می‌دهد.
باغداران باید شرایط اقلیمی منطقه خود را با دقت بررسی کنند. ارتفاع از سطح دریا، میزان سرمای زمستان و گرمای تابستان، عوامل تعیین‌کننده در انتخاب نوع نهال هستند. نهال‌هایی مانند فرنور برای ارتفاعات ۱۵۰۰ تا ۲۳۰۰ متر و چندلر برای ارتفاعات ۳۰۰ تا ۱۵۰۰ متر مناسب‌ترند.
عمر اقتصادی طولانی درختان گردو، این محصول را به گزینه‌ای مطمئن برای سرمایه‌گذاری تبدیل کرده است. بیشتر ارقام معرفی شده عمری بین ۸۰ تا ۱۵۰ سال دارند و با مدیریت صحیح می‌توانند سالانه درآمد قابل توجهی تولید کنند.
باغداران می‌توانند با توجه به هدف خود از احداث باغ، رقم مناسب را انتخاب کنند. برای مثال، نهال گردو خوشه‌ای برای تولید انبوه و صادرات، فرانکت برای گرده‌افشانی سایر ارقام و پکان آمریکایی برای مناطق معتدل مایل به گرم مناسب‌تر هستند.
منبع: گردو – ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد – درخت گردو – ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد
سوالات متداول
نهال گردو فرنور برای مناطق با زمستان‌های سرد بسیار مناسب است. این نهال می‌تواند دمای تا منفی 11 درجه سانتیگراد را تحمل کند و به دلیل دیرگل بودن، در برابر سرمای بهاره آسیب کمتری می‌بیند.
نهال گردو چندلر، فرنور و ژنوتیپ برتر از سال اول یا دوم شروع به باردهی می‌کنند. اما باردهی اقتصادی آنها معمولاً از سال چهارم یا پنجم آغاز می‌شود.
نهال گردو ژنوتیپ برتر با تولید 10 تا 12 تن محصول در هکتار، بالاترین میزان باردهی را در میان ارقام معرفی شده دارد.
نهال گردو پکان آمریکایی برای مناطق معتدل مایل به گرم بسیار مناسب است. این نهال در مناطقی مانند جنوب کرمان، دزفول، اهواز و بوشهر عملکرد خوبی دارد.
نهال گردو فرانکت به عنوان گرده‌افشان ایده‌آل برای ارقام دیگر مانند چندلر، هارتلی و پدرو شناخته می‌شود. به ازای هر 20 درخت گردو چندلر، کاشت یک درخت فرانکت توصیه می‌شود.
