همه چیز درباره کاشت بادمجان گلخانه ای

کاشت بادمجان گلخانه ای یکی از روش‌های پربازده کشاورزی است که در ایران رواج زیادی دارد. ایران در کنار چین، هند و مصر از برترین تولیدکنندگان و صادرکنندگان بادمجان در جهان است. ما در این مقاله می‌خواهیم شما را با تمام جوانب این محصول ارزشمند آشنا کنیم.

کشت بادمجان گلخانه ای به شما این امکان را می‌دهد که بدون توجه به آب و هوای بیرون، این محصول را با موفقیت پرورش دهید. در واقع، میزان برداشت بادمجان گلخانه ای در هر هکتار حدود 45 تن است که نشان‌دهنده بازدهی بالای این روش کاشت می‌باشد. همچنین، عملکرد بادمجان گلخانه ای به طور متوسط 26.5 کیلوگرم در مترمربع است که برای کشاورزان بسیار سودآور خواهد بود.

در این راهنما، ما تمام مراحل کاشت بادمجان گلخانه ای از آماده‌سازی بستر تا برداشت محصول را به صورت گام به گام با شما در میان می‌گذاریم.

کشاورزی

آماده‌سازی برای کاشت بادمجان گلخانه ای

آماده‌سازی محیط گلخانه نقش حیاتی در موفقیت کاشت بادمجان گلخانه ای دارد. این محیط کنترل شده به ما امکان می‌دهد شرایط مطلوب رشد را فراهم کنیم.

شرایط محیطی مناسب برای کاشت بادمجان گلخانه ای

دمای مناسب برای جوانه‌زنی بذر بادمجان بین ۲۷ تا ۳۷ درجه سانتی‌گراد است. پس از جوانه‌زنی، دما باید به ۲۱ درجه سانتی‌گراد کاهش یابد. در مرحله رشد، دمای مطلوب روزانه بین ۲۲ تا ۳۰ درجه سانتی‌گراد و دمای شبانه بین ۱۸ تا ۲۴ درجه سانتی‌گراد توصیه می‌شود. بادمجان گیاهی حساس به سرما است و در دمای کمتر از ۱۶ درجه سانتی‌گراد آسیب می‌بیند. همچنین کاهش دمای خاک به کمتر از ۱۸ درجه موجب ریزش گل و میوه می‌شود.

نور مورد نیاز و استفاده از لامپ رشد

بادمجان برای رشد مناسب به حداقل ۵ تا ۶ ساعت نور مستقیم خورشید در روز نیاز دارد. شدت نور مطلوب برای این گیاه حدود ۱۰,۰۰۰ لوکس است. نور ضعیف در زمستان باعث ریزش گل و بدشکلی میوه می‌شود. اگر نور طبیعی کافی نیست، می‌توانید از لامپ‌های رشد مخصوص استفاده کنید.

رطوبت و تهویه مناسب

رطوبت مناسب برای کشت بادمجان گلخانه ای بین ۵۰ تا ۶۵ درصد است. رطوبت کمتر از ۶۰ درصد همراه با دمای بالای ۲۵ درجه سانتی‌گراد موجب ریزش غنچه‌ها و میوه‌ها می‌شود. از طرفی، رطوبت بالاتر از ۷۵ درصد با دمای کمتر از ۲۵ درجه سانتی‌گراد، زمینه‌ساز بیماری‌های قارچی است. سیستم مه‌پاش می‌تواند به حفظ رطوبت مناسب کمک کند.

خاک مناسب و PH ایده‌آل

بهترین خاک برای پرورش بادمجان، خاک شنی لومی است. این گیاه به خاکی با زهکشی مناسب و حاصلخیزی بالا نیاز دارد. PH مناسب برای کاشت بادمجان حدود ۵.۸ است. قبل از کاشت، حتماً تست خاک انجام دهید.

تجهیزات ضروری گلخانه

برای کاشت بادمجان گلخانه ای موفق به تجهیزات زیر نیاز دارید:

• سیستم گرمایشی مناسب مانند هیترهای بدون دود
• سیستم سرمایشی مانند فن و پد
• سیستم آبیاری متناسب با نیاز گیاه
• لامپ‌های نور مکمل برای فصول کم نور
• دستگاه‌های کنترل دما و رطوبت
• تجهیزات تهویه مناسب برای گردش هوا

بیشتر بدانید: راهنمای کاشت گندم بهاره: بهترین زمان و روش کشت

مراحل کاشت بادمجان گلخانه ای از بذر تا نشا

پرورش موفق بادمجان گلخانه ای با انتخاب صحیح بذر و روش کاشت مناسب آغاز می‌شود. در ادامه مراحل کامل کاشت بادمجان گلخانه ای از بذر تا نشا را بررسی می‌کنیم.

انتخاب رقم مناسب بادمجان

برای کشت بادمجان گلخانه ای می‌توانید از میان ارقام متنوعی انتخاب کنید. بادمجان گرد دلمه‌ای (آمریکایی) به دلیل بافت دلچسب و طعم خوب، بادمجان چینی به دلیل برش آسان، بادمجان افسانه‌ای با اندازه کوچک‌تر که سریع‌تر پخته می‌شود، بادمجان تایلندی کوچک و گرد با طعم کمی تلخ، و بادمجان ایتالیایی که لطیف‌تر از نوع گرد است، گزینه‌های مناسبی هستند.

کاشت بذر در سینی نشا

در ابتدا، بذرها را در سینی‌های مخصوص نشا می‌کاریم. برای این منظور، سینی‌هایی با عمق حداقل ۱۰ تا ۱۵ سانتی‌متر انتخاب کنید. سینی را با خاک کود شده پر کرده و سطح را صاف کنید. سپس بذرها را به مدت ۲۴ تا ۴۸ ساعت در آب خیس کنید تا جوانه‌زنی بهتری داشته باشند. با استفاده از انگشت یا ابزار کوچک، شکافی به عمق ۱ تا ۲ سانتی‌متر در خاک ایجاد کرده و بذر را در آن قرار دهید. برای هر متر مربع از خزانه حدود ۲ گرم بذر کافی است.

شرایط جوانه‌زنی و دمای لازم

بهترین دما برای جوانه‌زنی بذر بادمجان بین ۲۴ تا ۳۲ درجه سانتی‌گراد است و در دمای کمتر از ۱۵ و بیشتر از ۳۵ درجه سانتی‌گراد، جوانه‌زنی بسیار کند می‌شود. در این شرایط مطلوب، بذرها در مدت ۷ تا ۱۰ روز جوانه می‌زنند. جوانه‌زنی و رشد بادمجان از زمان کاشت در گلخانه، حدود ۱۰ تا ۲۵ روز طول می‌کشد. در این مدت، خاک را همیشه مرطوب نگه دارید و از نور مستقیم خورشید دوری کنید.

انتقال نشا به گلدان یا زمین

هنگامی که نشا‌ها به مرحله چهار برگی رسیدند، می‌توانید آن‌ها را به گلدان یا زمین اصلی منتقل کنید. زمان مناسب انتقال نشا، زمانی است که نشا دارای دو تا سه برگ حقیقی باشد. پس از منتقل کردن به گلدان، دما باید در روز ۱۹ تا ۲۱ درجه و در شب ۱۸ تا ۱۹ درجه باشد. یک گلدان مناسب با عمق حدود ۵۰ سانتی‌متر برای جای دادن یک گیاه کافی است.

فاصله‌گذاری مناسب بین بوته‌ها

فاصله استاندارد میان کاشت بذرهای بادمجان، در حدود ۶۰ تا ۷۰ سانتی‌متر است. اگر از گلدان استفاده می‌کنید، بین هر گلدان حدود ۴۰ تا ۵۰ سانتی‌متر فاصله بگذارید. در کشت مستقیم در خاک گلخانه، فاصله بین بوته‌ها باید ۴۵ تا ۶۰ سانتی‌متر و فاصله بین ردیف‌ها ۹۰ سانتی‌متر در نظر گرفته شود. در هر متر مربع می‌توان ۵ تا ۸ بوته بادمجان کاشت.

مقاله پیشنهادی: بهترین زمان و روش کاشت خربزه در گلخانه

مراقبت‌ها تا زمان برداشت محصول

بعد از پایان مراحل اولیه کاشت بادمجان گلخانه ای، نوبت به مراقبت‌های مداوم می‌رسد. این مرحله نقش تعیین‌کننده‌ای در کیفیت نهایی محصول دارد و اگر به‌درستی انجام نشود، می‌تواند باعث کاهش شدید عملکرد شود.

آبیاری دقیق و حفظ رطوبت

بادمجان به خاکی مرطوب و یکنواخت نیاز دارد. به‌ویژه در دوره گلدهی و تشکیل میوه، آبیاری منظم اهمیت زیادی دارد. در این دوره، تنش رطوبتی می‌تواند باعث تلخی میوه، بدشکلی ظاهری و پوسیدگی شکوفه‌ها شود. اگر گیاه در اواخر صبح دچار پژمردگی شد، علامت کم‌آبی است.

• در تابستان: هر ۳ تا ۴ روز یک‌بار آبیاری

• در بهار و پاییز: هر ۶ تا ۸ روز یک‌بار آبیاری

تغذیه گیاه با کودهای مناسب

بادمجان مواد غذایی زیادی را از خاک خارج می‌کند. استفاده از کود دامی، نیتروژن، فسفر و پتاسیم در بادمجان مرسوم است. کود نیتروژن به صورت سرک داده می‌شود. یک سوم آن ۴۵ روز بعد از نشا، یک سوم ۷۵ روز بعد از نشا و یک سوم بقیه ۱۰۵ روز بعد از نشا مصرف می‌شود. برخی زارعین یک سوم کود نیتروژن را در موقع تهیه زمین، یک سوم در مرحله تشکیل گل و میوه و یک سوم بقیه در اواسط دوره باردهی مصرف می‌کنند.

تقویت گرده‌افشانی

بادمجان خودگرده‌افشان است، اما برای بهبود عملکرد، بهتر است با استفاده از فن گلخانه‌ای، جریان ملایم هوا در محیط ایجاد شود. بهترین شرایط برای گرده‌افشانی:

• دمای ۲۳ تا ۲۸ درجه سانتی‌گراد

• رطوبت نسبی ۶۰ تا ۷۵ درصد

نقل قول:

Bees and other pollinators are critical to ensuring that many of our crops fully develop and result in fruit or seeds. Although keeping out pests is one of the benefits of having a greenhouse, this also means that bees and pollinators don’t have access to your greenhouse crops unless you open doors and windows (and thereby opening the greenhouse up to pests also). “Source“

ترجمه: زنبورها و سایر گرده افشان‌ها برای اطمینان از رشد کامل بسیاری از محصولات ما و تولید میوه یا دانه بسیار مهم هستند. اگرچه دور نگه داشتن آفات یکی از مزایای داشتن گلخانه است، اما این همچنین به این معنی است که زنبورها و گرده افشان‌ها به محصولات گلخانه‌ای شما دسترسی ندارند، مگر اینکه درها و پنجره‌ها را باز کنید (و در نتیجه گلخانه را نیز به روی آفات باز کنید).

هرس و تربیت بوته‌ها

بادمجان دارای عادت رشد نامحدود است و شاخه‌های فرعی از زاویه برگ‌ها تشکیل می‌شوند. پرورش بادمجان گلخانه ای به صورت تک‌ساقه‌ای است. در هرس شاخه، در هر بوته سه شاخه (دو شاخه از اولین تقسیم از ساقه اصلی و یک شاخه بعد از این تقسیم) نگه داشته می‌شود و بقیه حذف می‌گردند. در هرس برگ، برگ‌های پیرتر از قسمت‌های پایین‌تر گیاه برای گردش بهتر هوا و نوررسانی بیشتر حذف می‌شوند.

کنترل آفات و بیماری‌های رایج

بادمجان نسبت به سایر محصولات گلخانه ای به بیماری مقاوم‌تر است. بیماری‌های شایع شامل پژمردگی ورتیسلیومی، بوته میری، کپک سفید، ساق سیاه، پژمردگی فوزاریومی و سفیدک پودری هستند. برای پیشگیری، استفاده از ارقام مقاوم، ضدعفونی خاک، تهویه مناسب و مدیریت آبیاری توصیه می‌شود.

زمان مناسب برداشت و نحوه چیدن

برداشت میوه زمانی صورت می‌گیرد که میوه به یک سوم اندازه کامل خود رسیده است و قطر بادمجان بین ۱۰ تا ۱۵ سانتی‌متر است. تشخیص رسیدگی با فشار انگشت شست انجام می‌شود؛ اگر پوست به جای خود برنگشت، میوه رسیده است. علامت رسیدگی محصول، براق نبودن سطح میوه است. برداشت همراه با دم و کاسبرگ انجام می‌شود. تأخیر در برداشت میوه رسیده باعث کاهش گلدهی و میوه‌دهی بعدی می‌شود. عملکرد بادمجان گلخانه ای حدود ۲۶/۵ کیلوگرم در مترمربع است.

نتیجه‌گیری | زومکشت

کاشت بادمجان گلخانه ای روشی پربازده است که می‌تواند عملکرد حدود ۲۶.۵ کیلوگرم در مترمربع را برای کشاورزان به همراه داشته باشد. همانطور که دیدیم، این روش کشت با مزایای متعددی از جمله افزایش دوره رشد، کاهش آفات و بیماری‌ها، کنترل بهتر شرایط محیطی و بازدهی بالاتر همراه است. بنابراین بسیاری از کشاورزان با درک این مزایا به سمت کشت گلخانه ای روی می‌آورند.

مراحل کاشت بادمجان گلخانه ای از آماده‌سازی محیط گلخانه تا برداشت محصول نیازمند دقت و توجه خاصی است. بی‌شک رعایت نکات فنی مانند دمای مناسب، نور کافی، رطوبت متعادل و PH صحیح خاک نقش تعیین‌کننده‌ای در موفقیت این کشت دارد.

شما با رعایت اصول علمی و فنی ذکر شده در این مقاله، قادر خواهید بود بادمجان‌هایی سالم و پربار در گلخانه خود پرورش دهید و از مزایای اقتصادی آن بهره‌مند شوید. بی‌تردید کشت بادمجان گلخانه ای با وجود نیاز به سرمایه‌گذاری اولیه، در نهایت با تولید محصول در تمام فصول سال و کیفیت بالاتر، سودآوری مناسبی را برای کشاورزان به ارمغان می‌آورد.

سوالات متداول