انواع قارچ درخت انگور می‌توانند سالانه خسارت بالایی را به تاکستان‌ها وارد کنند و درصد زیادی از محصول را از بین ببرند. اگر شما صاحب تاکستان هستید یا به کشت انگور می‌پردازید، آشنایی با این بیماری‌ها برای حفظ سلامت و عملکرد محصول شما ضروری است.
بیماری‌های تنه، در میان انواع قارچ و بیماری‌های انگور، بیشترین خسارت را در طی سه دهه اخیر در دنیا ایجاد کرده‌اند. به طور خاص، بیماری‌هایی مانند سفیدک پودری (ناشی از قارچ Uncinula necator)، سفیدک کرکی یا داخلی (ناشی از شبه قارچ Plasmopara viticola) و پوسیدگی خاکستری (Botrytis Cinerea) از شایع‌ترین مشکلاتی هستند که تاکستان‌های شما را تهدید می‌کنند. این بیماری‌ها می‌توانند تأثیر زیادی بر عملکرد و عمر گیاه بگذارند.
در این مقاله، شما با انواع مختلف قارچ‌های مهاجم به درخت انگور، نشانه‌های تشخیصی آن‌ها و همچنین روش‌های پیشگیری و درمان قطعی آشنا خواهید شد. بنابراین اگر می‌خواهید از محصول خود در برابر این تهدیدات محافظت کنید، با ما همراه باشید.
طبقه‌بندی علمی انواع قارچ درخت انگور
در تاکستان‌ها، قارچ‌های بیمارگر متعددی می‌توانند به بخش‌های مختلف درخت انگور حمله کنند. شناخت دقیق انواع قارچ درخت انگور و طبقه‌بندی علمی آن‌ها برای مدیریت مؤثر بیماری‌ها ضروری است. در ادامه، مهم‌ترین قارچ‌های بیماری‌زای انگور معرفی می‌شوند.
| نام بیماری | عامل بیماری‌زا | محل اصلی حمله | علائم بارز | شرایط مساعد گسترش |
|---|---|---|---|---|
| سفیدک پودری | Uncinula necator | برگ، ساقه، میوه | لکه‌های سفید آردی، پیچ‌خوردگی برگ | خشکی هوا، گرمای معتدل |
| سفیدک داخلی | Plasmopara viticola | برگ، خوشه | لکه‌های زرد، پوشش کرکی زیر برگ | رطوبت بالا، دمای بالای 10°C |
| آنتراکنوز | Sphaceloma ampelinum | برگ، شاخه | لکه‌های نکروزه و سوراخ‌دار | باران‌های بهاره، رطوبت |
| پوسیدگی سیاه | Guignardia bidwellii | شاخه، برگ، میوه | لکه‌های تیره، پوسیدگی حبه‌ها | گرما و رطوبت بالا |
| کپک خاکستری | Botrytis cinerea | خوشه، گل، ساقه | پوشش خاکستری، خشک شدن خوشه | هوای مرطوب و خنک |
سفیدک پودری (Uncinula necator)
سفیدک پودری که با نام‌های سفیدک سطحی یا سفیدک حقیقی نیز شناخته می‌شود، توسط قارچ Uncinula necator ایجاد می‌شود. این بیماری شایع‌ترین بیماری انگور است و در تاکستان‌های تمام کشورها وجود دارد. قارچ عامل سفیدک پودری یک انگل اجباری است که توانایی رشد روی محیط کشت و محیط غیر زنده را ندارد.
بقای این قارچ در طبیعت به دو صورت انجام می‌شود: در مناطق معتدل سردسیری به شکل آسکوکارپ و در مناطق گرمسیر و نیمه گرمسیر به صورت میسیلیوم در جوانه‌های سال بعد. دامنه میزبانی این قارچ محدود است و فقط انگور و چند گونه نزدیک را آلوده می‌کند.
در صورت مساعد بودن شرایط محیطی، سفیدک پودری بیش از هر بیماری دیگر با کاهش کیفیت و کمیت محصول و افزایش هزینه تولید به انگور خسارت وارد می‌کند. همچنین این بیماری در دوره‌های خشکسالی نیز می‌تواند یک مشکل جدی باشد.
سفیدک داخلی یا دروغین (Plasmopara viticola)
سفیدک داخلی یا دروغین انگور توسط شبه قارچ Plasmopara viticola ایجاد می‌شود. این بیماری با نام‌های سفیدک کرکی نیز شناخته می‌شود. علی‌رغم نام مشابه با سفیدک پودری، این بیمارگر در واقع یک شبه قارچ است که دارای ریسه‌های بدون دیواره عرضی بوده و تولید اسپورانژیوم و اسپورانژیوسپور می‌کند.
قارچ عامل بیماری در داخل کلیه بافت‌های خشک شده و بستر تاکستان، به مدت ۵ سال یا بیشتر زمستان‌گذرانی می‌کند. به محض شروع فعالیت جوانه‌ها در بهار، عامل بیماری نیز فعالیت خود را از سر گرفته و به سرعت سطح اندام‌های سبز را می‌پوشاند. آلودگی اولیه زمانی روی می‌دهد که دمای هوا از ١۰ درجه سانتی‌گراد بالاتر بوده و در طول شبانه روز حداقل ١۰ میلیمتر باران باریده باشد.
آنتراکنوز مو (Sphaceloma ampelinum)
آنتراکنوز مو توسط قارچ Sphaceloma ampelinum ایجاد می‌شود. این بیماری لکه‌های مشخصی روی دانه‌های انگور ایجاد می‌کند که به همین دلیل به آن پوسیدگی چشم پرنده‌ای (bird’s eye rot) نیز گفته می‌شود.
کنیدی‌های قارچ عامل بیماری تک سلولی، بی‌رنگ، تخم‌مرغی یا کشیده و به اندازه ۵-۶ × ۲-۳ میکرون می‌باشد. قارچ عامل آنتراکنوز مو زمستان را به صورت میسیلیوم در داخل ساقه‌های مو به سر برده و در اوایل بهار ایجاد کنیدی و به ندرت آسکوسپور می‌نماید.
پوسیدگی سیاه (Guignardia bidwellii)
قارچ Guignardia bidwellii عامل بیماری پوسیدگی سیاه مو است. این قارچ روی شاخه، پیچک یا برگ‌های مو روی درخت یا روی زمین زمستان‌گذرانی می‌کند. میوه‌های مومیایی شده روی گیاه یا ریخته شده بر روی زمین منبع اصلی آلودگی در فصل بعد هستند.
در هوای بارانی، اسپورها از روی این میوه‌ها جدا شده، به‌وسیله باد روی برگ‌های جوان می‌نشینند. هنگام مرطوب بودن هوا، قارچ در تمام طول بهار و تابستان می‌تواند ایجاد عفونت کند. هوای گرم و مرطوب سرعت انتشار و رشد بیماری را بالا می‌برد. شرایط گرم و مرطوب پوسیدگی سیاه تاک را تشدید می‌کند و این بیماری، بخش‌های روی زمینی تاک را دربر می‌گیرد.
پوسیدگی خاکستری (Botrytis cinerea)
کپک خاکستری خوشه تاک که با نام علمی Botrytis cinerea شناخته می‌شود، مهم‌ترین بیماری قبل و پس از برداشت تاک محسوب می‌شود. این قارچ با ترشح آنزیم به بافت سلولی سبب کشته شدن سلول‌ها شده و در نتیجه مواد مغذی را از سلول‌های بافت مرده جذب می‌کند.
اگر با کپک خاکستری مقابله نشود، آن‌چنان پیشرفت می‌کند که حتی خوشه گل دهنده را نیز خشک می‌کند. قارچ بر روی ساقه مو زخم‌های قهوه‌ای ایجاد می‌کند که با گذشت زمان به سیاهی می‌رود. در انتهای فصل تابستان، زخم‌های ایجاد شده گسترش می‌یابند و سبب خشکی ساقه و افتادن خوشه می‌شوند.
بافت‌های انگور پوسیده، برگ‌ها و قطعات گل آلوده شده و حبه‌های رسیده، مکان مناسبی برای تولید اسپور قارچ عامل بیماری است. تشخیص آلودگی انگور به علت بیماری کپک خاکستری انگور به راحتی انجام می‌گیرد زیرا به وضوح قابل مشاهده می‌باشد.
“Botrytis bunch rot can lead to significant crop losses, especially under humid conditions, and requires an integrated management strategy.“
Cornell University, Integrated Pest Management Programترجمه:
«کپک خوشه‌ای بوتریتیس می‌تواند در شرایط مرطوب باعث خسارات قابل توجهی به محصول شود و نیازمند یک استراتژی مدیریت تلفیقی است.»
علائم تشخیصی قارچ‌ها در برگ، ساقه و میوه
شناسایی به موقع علائم قارچ‌های مختلف روی درختان انگور می‌تواند به شما کمک کند تا قبل از گسترش بیماری، اقدامات درمانی مناسب را انجام دهید. هر قارچ الگوی آسیب متفاوتی دارد که شناخت آن‌ها برای تشخیص نوع بیماری ضروری است.
لکه‌های سفید پودری روی برگ‌ها
سفیدک پودری (Uncinula necator) اولین علائم خود را به شکل لکه‌های پودری سفید یا خاکستری روی برگ‌ها و ساقه‌های گیاه نشان می‌دهد. این علائم ابتدا روی برگ‌های جوان به صورت تاول‌های کوچک ظاهر می‌شوند. معمولاً سفیدک پودری از سطح زیرین برگ شروع می‌شود و سپس به سایر قسمت‌ها سرایت می‌کند. روی سطح برگ‌ها لکه‌های سفید رنگ ظاهر شده و به مرور روی آن‌ها اندام‌های زایشی قارچ (کنیدیوفورها) به صورت پوشش آردی نمایان می‌شود.
اگر برگ‌های جوان در حال رشد مورد حمله قارچ قرار گیرند، چین خورده و رشدشان متوقف می‌شود. همچنین این برگ‌ها ممکن است به حالت فنجانی شکل درآمده و رنگ‌پریده شوند. در صورت شدت آلودگی، برگ‌های آلوده در تابستان قهوه‌ای رنگ شده و زودتر از پاییز خزان می‌کنند. با گسترش بیماری، برگ‌ها زرد و پژمرده شده و زودتر از موعد می‌ریزند.
پوشش خاکستری روی خوشه‌ها
پوسیدگی خاکستری (Botrytis cinerea) از مهم‌ترین بیماری‌های خوشه‌های انگور در سراسر دنیاست. این بیماری علائم خود را به شکل لایه‌ای خاکستری رنگ روی خوشه‌ها نشان می‌دهد. در واقع آلودگی روی خوشه‌های انگور به وضوح قابل رویت است و در خوشه‌های به هم فشرده، شدت آلودگی بیشتر است.
در هوای خشک، حبه‌های آلوده خشک می‌شوند، اما در صورت مرطوب بودن هوا، حبه‌ها نرم شده و آبکی می‌شوند. رطوبت باعث پوشیده شدن سطح حبه‌ها با لایه خاکستری از قارچ عامل بیماری می‌شود. در این شرایط، انگورهای سفید به رنگ قهوه‌ای و انگورهای ارغوانی یا قرمز به رنگ قرمز در می‌آیند. ناگفته نماند که در هنگام بارش باران، روند توسعه بیماری سریع‌تر شده و امکان ایجاد آلودگی‌های ثانویه بیشتر می‌شود.
ترک خوردن و ریزش حبه‌ها
یکی از مشخص‌ترین علائم قارچ‌ها در انگور، ترک خوردن و ریزش حبه‌هاست. در سفیدک پودری، آلودگی میوه‌های رسیده‌تر باعث می‌شود آن قسمت از پوست حبه که آلوده به بیماری است رشد نکند، در حالی که قسمت سالم حبه به رشد خود ادامه می‌دهد. در نتیجه، حبه ترک خورده و دانه نمایان می‌شود. حبه‌های ترک خورده یا خشک می‌شوند یا بر اثر حمله قارچ‌های دیگری از جمله Botrytis cinerea می‌پوسند.
در بیماری سفیدک داخلی (دروغین)، ترک خوردن حبه‌ها در طول دوران رشد و بزرگ شدن و همچنین ریزش حبه‌ها و تنک شدن خوشه‌ها از مهم‌ترین عوارض بیماری است. حبه‌هایی که نمی‌ریزند یا ترک نمی‌خورند، ظاهری خاک‌آلود و کثیف پیدا کرده و بازارپسندی آن‌ها کم می‌شود.
نکروز و سوراخ شدن برگ‌ها
برخی از قارچ‌ها باعث نکروز (مرگ بافت) و سوراخ شدن برگ‌ها می‌شوند. به عنوان مثال، قارچ آنتراکنوز (Sphaceloma ampelinum) روی برگ‌ها و سرشاخه‌های جوان لکه‌های مدور و متحدالمرکز قهوه‌ای و نکروز شده ایجاد می‌کند. این بیمارگر می‌تواند سبب ریزش برگ‌ها و خشک شدن سرشاخه‌ها شود. در برگ‌های بزرگ‌تر، با ریزش منطقه لکه، برگ حالت سوراخ‌دار و غربالی به خود می‌گیرد.
در سفیدک داخلی، علائم روی برگ به شکل ایجاد لکه‌های زرد بدون حاشیه است که با افزایش آن‌ها برگ نکروزه شده و خشک می‌شود. از سوی دیگر، در زیر برگ پوشش کرکی شکل می‌گیرد. در سفیدک داخلی، لکه‌های کلروتیک در برگ‌های انگور ایجاد می‌شود و در زیر برگ در شرایط مرطوب، لایه‌ای ارغوانی رنگ شامل اسپورانژیوفورها و اسپورانژیوم‌های بیمارگر وجود دارد.
به طور کلی، علائم شدید بیماری‌های قارچی شامل پیچ خوردن برگ‌ها، ریزش زودهنگام برگ‌ها، لکه‌دار شدن میوه‌ها و باز نشدن جوانه‌ها می‌باشد. در پاییز، لکه‌های روی برگ‌ها معمولاً به رنگ قهوه‌ای در می‌آیند. شناخت این علائم به شما کمک می‌کند تا با تشخیص به موقع نوع قارچ، اقدامات درمانی مناسب را برای حفظ سلامت تاکستان خود انجام دهید.
روش‌های پیشگیری از ابتلا به قارچ در تاکستان
پیشگیری از ابتلا به انواع قارچ درخت انگور همواره آسان‌تر و کم‌هزینه‌تر از درمان آن است. اقدامات پیشگیرانه مناسب می‌توانند تا حد زیادی از خسارت‌های ناشی از قارچ‌ها جلوگیری کنند و سلامت تاکستان شما را تضمین نمایند.
تهویه مناسب و نورگیری کافی
تهویه مناسب و نورگیری کافی نقش مهمی در پیشگیری از قارچ‌ها دارد. در باغاتی با تهویه پایین و دریافت نور خورشید کم، شدت بیماری‌های قارچی افزایش می‌یابد. بنابراین رعایت فاصله مناسب بین درختان انگور در زمان احداث باغ بسیار ضروری است. همچنین جریان مناسب هوا و نفوذ نور خورشید به همه قسمت‌های درختان، محیط را برای رشد قارچ‌ها نامساعد می‌کند و از رطوبت اضافی که عامل اصلی رشد قارچ‌هاست، جلوگیری می‌نماید.
هرس اصولی و حذف شاخه‌های آلوده
هرس یکی از مهم‌ترین اقدامات پیشگیرانه از آفات و بیماری‌های انگور است. هرس اصولی باعث بهبود جریان هوا و نفوذ نور در بین شاخه‌ها می‌شود. با حذف شاخه‌های زائد و ضعیف، انرژی و مواد غذایی به سمت شاخه‌های بارده متمرکز می‌شود.
هرس حفاظتی شامل حذف شاخه‌های بیمار یا آلوده و از بین بردن بخش‌های آسیب دیده توسط آفات است که منجر به کاهش خطر شیوع بیماری‌ها می‌شود. برای حفظ سلامت تاکستان، هرس سبز را نیز در طول فصل رشد انجام دهید که شامل حذف بخش‌های سبز گیاه مانند برگ‌ها، شاخه‌های فرعی یا خوشه‌های اضافی است.
تربیت روسیمی درخت انگور
استفاده از سیستم تربیت روسیمی یکی از مؤثرترین روش‌ها برای پیشگیری از بیماری‌های قارچی است. در این روش، تاک‌ها روی سیم‌های افقی کشیده می‌شوند که باعث می‌شود نور و جریان هوا به همه شاخه‌ها به طور یکسان برسد. داربست‌ها دارای مزیت‌هایی مانند تحمل وزن درخت و توزیع شاخه‌ها به صورت یکنواخت هستند.
در روش تربیتی روسیمی، کمترین میزان ابتلا و خسارت بیماری‌های قارچی را شاهد هستیم. این در حالی است که در روش تربیت کپه‌ای یا چراغی، بیشترین آمار ابتلا به بیماری مشاهده می‌شود. علاوه بر این، شاخه‌های نزدیک به زمین به دلیل آلودگی دچار بیماری‌ها و آفت می‌شوند، اما با تربیت روسیمی این مشکل برطرف می‌شود.
جمع‌آوری برگ و میوه‌های آلوده
رعایت بهداشت یکی از بخش‌های مهم کنترل بیماری در باغ است. بافت‌های آلوده گیاهان باید به سرعت پاک شده و با دقت از بین برده شوند تا از گسترش بیماری جلوگیری شود. جمع‌آوری برگ‌های ریخته شده در سطح خاک و سوزاندن آن‌ها در اواخر پاییز از اقدامات مهم پیشگیرانه است.
به محض مشاهده، برگ‌های آلوده گیاهان را جدا کنید. همچنین اطراف پایه بوته‌ها را در اوایل بهار مالچ‌پاشی کنید تا هاگ‌های باقی‌مانده خنثی شوند. این اقدامات ساده اما مؤثر می‌توانند به طور قابل توجهی از شیوع بیماری‌های قارچی در تاکستان شما جلوگیری کنند.
درمان قطعی قارچ‌های انگور با قارچ‌کش‌های مؤثر
زمانی که اقدامات پیشگیرانه کافی نباشد، استفاده از قارچ‌کش‌های مناسب می‌تواند راه نجات تاکستان شما باشد. انتخاب قارچ‌کش مناسب برای هر نوع قارچ درخت انگور، اساس درمان قطعی محسوب می‌شود.
فوزتیل آلومینیوم برای سفیدک داخلی
فوزتیل آلومینیوم (Fosetyl aluminium) یک قارچ‌کش سیستمیک قوی برای مبارزه با سفیدک داخلی انگور است. این ترکیب از مشتقات اسید فسفونیک بوده و پس از جذب در برگ و ریشه، به سرعت در تمام قسمت‌های گیاه حرکت می‌کند. فوزتیل آلومینیوم با فعال کردن مکانیسم دفاعی گیاه و تحریک تولید فیتوالکسین‌ها، مقاومت گیاه را افزایش می‌دهد. برای درمان سفیدک داخلی، محلول‌پاشی با نسبت 2.5 در هزار توصیه می‌شود. دوره کارنس این قارچ‌کش حدود 30 روز است، بنابراین باید یک ماه قبل از برداشت محصول، استفاده از آن متوقف شود.
گوگرد برای سفیدک پودری
گوگرد میکرونیزه مؤثرترین و اقتصادی‌ترین روش برای کنترل سفیدک پودری انگور است. این ترکیب در بین کشاورزان به “گرد انگور” نیز شناخته می‌شود. برای مبارزه با سفیدک پودری، گوگردپاشی باید در سه مرحله انجام شود: اولین مرحله پس از جوانه‌زنی و پیدایش چند برگ (150 گرم در هر 100 متر مربع)، مرحله دوم پس از گلریزی (250 گرم) و مرحله سوم زمانی که دانه‌های غوره رشد کردند (400 گرم). هنگام استفاده از گوگرد، حتماً از ماسک و عینک ایمنی استفاده کنید زیرا گوگرد برای چشم و ریه مضر است.
“Powdery mildew is one of the most destructive and widespread fungal diseases of grapevines, affecting both yield and quality of the fruit.“
University of California Agriculture and Natural Resourcesترجمه:
«سفیدک پودری یکی از مخرب‌ترین و شایع‌ترین بیماری‌های قارچی در تاکستان‌ها است که هم عملکرد و هم کیفیت میوه را تحت تأثیر قرار می‌دهد.»
بنومیل برای پوسیدگی سیاه
بنومیل (Benomyl) یک قارچ‌کش سیستمیک از گروه بنزیمیدازول است که برای کنترل پوسیدگی سیاه انگور بسیار مؤثر است. این قارچ‌کش پس از محلول‌پاشی به سرعت توسط برگ‌ها و ساقه‌ها جذب شده و در سراسر گیاه پخش می‌شود. برای درمان پوسیدگی سیاه، محلول‌پاشی بنومیل با غلظت دو در هزار در سه نوبت از ابتدای بهار توصیه می‌شود. در باغاتی که سال گذشته به این بیماری مبتلا شده‌اند، رعایت بهداشت باغی و از بین بردن برگ‌های پاییزی نیز ضروری است.
کاپتان و توپاس برای آنتراکنوز
کاپتان یک قارچ‌کش حفاظتی پودری با طیف اثر گسترده است که برای کنترل آنتراکنوز مو بسیار مؤثر است. برای مبارزه با آنتراکنوز، محلول‌پاشی با کاپتان به نسبت دو در هزار توصیه می‌شود. همچنین قارچ‌کش توپاس (پنکونازول) نیز برای کنترل انواع قارچ‌های انگور از جمله آنتراکنوز کاربرد دارد. میزان مصرف توپاس 125 میلی‌لیتر در 1000 لیتر آب به ازای هر هکتار است. پس از محلول‌پاشی با توپاس، باید 14 روز برای برداشت محصول صبر کنید.
فسفیت پتاسیم در محلول‌پاشی
فسفیت پتاسیم یک ترکیب دوگانه با خواص تغذیه‌ای و ضد قارچی است. این ترکیب با تأثیر مستقیم و غیرمستقیم، باعث کاهش بیماری‌های قارچی انگور می‌شود. در حالت مستقیم، یون‌های فسفیت باعث فسفره شدن قارچ‌ها و ممانعت از جوانه‌زنی آن‌ها می‌شوند. در حالت غیرمستقیم، با تحریک تولید مواد ضد قارچی در گیاه عمل می‌کند. برای پیشگیری از بیماری‌های قارچی، محلول‌پاشی با نسبت دو تا سه در هزار توصیه می‌شود. برای درمان بیماری، حداقل دو مرحله محلول‌پاشی با فاصله ده روز لازم است.
| نام قارچ‌کش | بیماری هدف | نحوه مصرف | دوز پیشنهادی | نکات مهم |
|---|---|---|---|---|
| فوزتیل آلومینیوم | سفیدک داخلی | محلول‌پاشی برگ | ۲.۵ در هزار | کارنس ۳۰ روز، جذب سریع |
| گوگرد میکرونیزه | سفیدک پودری | گردپاشی یا محلول‌پاشی | ۱۵۰ تا ۴۰۰ گرم در ۱۰۰ مترمربع | حساس برای چشم و ریه |
| بنومیل | پوسیدگی سیاه | محلول‌پاشی در بهار | ۲ در هزار | حتماً با بهداشت باغی همراه شود |
| کاپتان + توپاس | آنتراکنوز | محلول‌پاشی در دو نوبت | ۲ در هزار + ۱۲۵ سی‌سی در ۱۰۰۰ لیتر | برداشت بعد از ۱۴ روز |
| فسفیت پتاسیم | کلیه بیماری‌های قارچی | محلول‌پاشی عمومی | ۲ تا ۳ در هزار | اثر تغذیه‌ای + ضد قارچی |
نحوه مصرف و زمان‌بندی دقیق قارچ‌کش‌ها
زمان‌بندی صحیح استفاده از قارچ‌کش‌ها عامل تعیین‌کننده در موفقیت مبارزه با انواع قارچ درخت انگور است. حتی مؤثرترین قارچ‌کش‌ها نیز اگر در زمان نامناسب استفاده شوند، کارایی لازم را نخواهند داشت.
مرحله تورم جوانه‌ها
اولین مرحله کلیدی برای سمپاشی، زمان متورم شدن جوانه‌هاست. در این مرحله، قارچ‌کش‌ها می‌توانند از آلودگی‌های اولیه جلوگیری کنند. برای پیشگیری از سفیدک پودری، باید یک هفته پس از باز شدن جوانه‌ها، اولین نوبت سمپاشی را انجام دهید. بردوفیکس با نسبت ۱۰ در هزار قبل از تورم جوانه‌ها و ۵ در هزار هنگام باز شدن جوانه‌ها، تاثیر بسزایی در پیشگیری از بیماری‌های قارچی دارد. در باغ‌هایی که سابقه بیماری سفیدک پودری وجود دارد، سمپاشی در این مرحله ضروری است.
پس از ریزش گلبرگ‌ها
نوبت دوم سمپاشی پس از ریزش گلبرگ‌ها و تشکیل میوه است. پنکونازول (توپاس) در این مرحله با دوز ۱۲۵ میلی‌لیتر در ۱۰۰۰ لیتر آب استفاده می‌شود. همچنین بردوفیکس با نسبت ۵ در هزار پس از ریزش ۷۰ درصد گلبرگ‌ها کاربرد دارد. برای میوه‌های هسته‌دار، باید در شکوفه‌های کامل، ریزش گلبرگ‌ها و سپس در فواصل ۳ هفته تا ۲ هفته قبل از برداشت از قارچ‌کش مناسب استفاده کرد.
زمان ملس شدن غوره‌ها
سومین مرحله مهم، زمانی است که غوره‌ها طعم ملس پیدا می‌کنند و به سمت شیرینی می‌روند. این زمان، نوبت سوم سمپاشی برای کنترل سفیدک پودری است. محلول‌پاشی با بردوفیکس ۵ در هزار هنگام تشکیل غوره‌ها و همچنین هنگام شیرین شدن آن‌ها توصیه می‌شود. اگر با هدف پیشگیری و در زمان مناسب از گوگرد استفاده کنید، شاید نیازی به استفاده از سموم دیگر برای سفیدک سطحی انگور نباشد.
دوز مصرف در آبیاری و محلول‌پاشی
برای محلول‌پاشی، کود گوگرد مایع را با مقدار مناسبی از آب ترکیب کرده و با سمپاش روی شاخ و برگ اسپری کنید. قارچ‌کش بردوفیکس را با دوز ۵ یا ۱۰ در هزار (۵ یا ۱۰ لیتر در ۱۰۰۰ لیتر آب) استفاده کنید. برای سمپاش با ظرفیت ۲۰۰ لیتر، ۱ تا ۲ لیتر قارچ‌کش کافی است. در روش آبیاری، بردوفیکس با نسبت ۱۰ در هزار برای کنترل عوامل بیماری‌زای خاکزی توصیه می‌شود. کود گوگرد مایع نیز از طریق سیستم آبیاری وارد باغ می‌شود تا شوری خاک کاهش یافته و آفات موجود در خاک از بین بروند.
سوالات متداول
برای پیشگیری از بیماری‌های قارچی در تاکستان، تهویه مناسب و نورگیری کافی، هرس اصولی، استفاده از سیستم تربیت روسیمی و جمع‌آوری منظم برگ‌ها و میوه‌های آلوده توصیه می‌شود.
مهم‌ترین بیماری‌های قارچی انگور عبارتند از سفیدک پودری، سفیدک داخلی (دروغین)، آنتراکنوز، پوسیدگی سیاه و پوسیدگی خاکستری.
علائم شایع شامل لکه‌های سفید پودری روی برگ‌ها، پوشش خاکستری روی خوشه‌ها، ترک خوردن و ریزش حبه‌ها، و نکروز و سوراخ شدن برگ‌ها می‌باشد.
قارچ‌کش‌های مؤثر شامل فوزتیل آلومینیوم برای سفیدک داخلی، گوگرد برای سفیدک پودری، بنومیل برای پوسیدگی سیاه، و کاپتان برای آنتراکنوز می‌باشند.
سه مرحله اصلی سمپاشی عبارتند از: زمان تورم جوانه‌ها، پس از ریزش گلبرگ‌ها، و هنگام ملس شدن غوره‌ها. رعایت این زمان‌بندی برای مبارزه مؤثر با بیماری‌های قارچی ضروری است.
منابع خارجی :
Wikipedia – List of grape diseases Plasmopara viticola Botrytis cinerea
