آیا می‌دانستید کاشت سویا به شما دانه‌ای با ۳۵ تا ۵۰ درصد پروتئین و حدود ۱۸ درصد روغن خوراکی مرغوب می‌دهد؟ سویا یکی از مهمترین دانه‌های روغنی در کنار کلزا است که به دلیل ارزش غذایی بالا، اهمیت ویژه‌ای در کشاورزی دارد. برای موفقیت در نحوه کاشت سویا، باید شرایط خاصی را رعایت کنید. خاک مناسب با pH بین ۶ تا ۷، دمای مناسب خاک حداقل ۱۵ درصه سانتی‌گراد و برنامه آبیاری صحیح از جمله عوامل مهم در روش کاشت سویا هستند.
بهترین زمان برای کاشت بذر سویا معمولاً در بهار است. برای سویای بهاره، ۱۵ اردیبهشت تا اواسط خرداد و در کشت تابستانه، اواخر خرداد تا ۱۵ تیرماه زمان مناسبی است. همچنین عمق کاشت بین ۲ تا ۵ سانتی‌متر و فاصله بین ردیف‌ها معمولاً بین ۴۰ تا ۷۰ سانتی‌متر تنظیم می‌شود.
در این مقاله، تمام مراحل کاشت، داشت و برداشت سویا را به صورت گام به گام برای شما توضیح می‌دهیم تا بتوانید با بهترین روش کاشت سویا، محصولی پربار و با کیفیت برداشت کنید.
آماده‌سازی زمین برای کاشت سویا
آماده‌سازی زمین، نخستین گام مهم در تضمین موفقیت کاشت سویا است. خاک مناسب و آماده‌سازی اصولی آن، پایه محکمی برای رشد این گیاه ارزشمند فراهم می‌کند. در این بخش، مراحل آماده‌سازی زمین برای کاشت سویا را به صورت کامل بررسی می‌کنیم.
| موضوع | توضیحات |
|---|---|
| نوع خاک مناسب | خاک لومی، زهکشی شده، حاصلخیز با pH بین ۶ تا ۷ |
| دمای مناسب خاک برای کاشت | حداقل ۱۵ درجه سانتی‌گراد |
| عمق کاشت بذر | ۳ تا ۵ سانتی‌متر (در خاک‌های شنی تا ۱۰ سانتی‌متر قابل افزایش) |
| فاصله بین ردیف‌ها | ۴۰ تا ۷۰ سانتی‌متر (در بهاره ۴۵-۶۰ و تابستانه ۲۵-۴۵) |
| تراکم گیاه | ۴۵-۵۰ گیاه در مترمربع (زودرس و میان‌رس)؛ ۳۰-۴۰ (دیررس) |
| زمان کاشت بهاره | ۱۵ اردیبهشت تا اواسط خرداد |
| زمان کاشت تابستانه | اواخر خرداد تا ۱۵ تیر |
| نحوه کاشت | کاشت ردیفی با بذرکار پنوماتیک (۹۰-۱۲۰ کیلوگرم بذر در هکتار) |
| تلقیح بذر | با باکتری ریزوبیوم جهت افزایش تثبیت نیتروژن و عملکرد محصول |
| آبیاری | مهمترین مراحل: گلدهی، توسعه غلاف و پر شدن دانه (۶۰-۷۰٪ آب مصرفی) |
بررسی شرایط خاک مناسب
انتخاب خاک مناسب برای کاشت سویا مزایای فراوانی دارد از جمله کاهش علف‌های هرز، فرسایش کمتر و تعادل مناسب مواد مغذی. سویا در انواع مختلف خاک می‌تواند رشد کند، اما بیشترین محصول را در خاک‌های لومی کاملاً زهکشی شده و حاصلخیز تولید می‌کند.
برای رشد مطلوب سویا، خاک نباید بیش از حد فشرده باشد. در خاک‌های فشرده، بوته‌های سویا کوچک و چوبی شده و رشد ریشه آنها محدود می‌شود. همچنین تعداد و فعالیت غده‌های تثبیت‌کننده نیتروژن روی ریشه کاهش می‌یابد.
اگر با خاکی کار می‌کنید که دارای مقدار زیادی رس است، می‌توانید آن را با مخلوط کردن با پیت ماس، شن و ماسه یا مالچ، برای رشد سویا مناسب کنید. در صورتی که در سال‌های اخیر خاک غنی نشده باشد، افزودن تقویت‌کننده به خاک اهمیت زیادی دارد. به خاک کود پوسیده یا کمپوست اضافه کنید تا مواد مغذی بیشتری قبل از کاشت به بذر برسد.
تنظیم pH و زهکشی
گیاه سویا خاک‌های کمی اسیدی با pH حدود ۶.۵ را ترجیح می‌دهد. به طور کلی، بهترین محدوده pH برای رشد سویا بین ۶ تا ۶.۸ است. اگر خاک زمین کشاورزی شما اسیدی یا قلیایی است، می‌توانید با افزودن آهک یا کود مناسب، تعادل pH را برقرار کنید.
زهکشی مناسب خاک نیز عامل بسیار مهمی در کاشت سویا است. این گیاه به آب ماندگی بسیار حساس است و آب زیرزمینی کم عمق در طی مراحل رشد، خصوصاً اوایل گلدهی، خسارت زیادی به گیاه می‌زند. برای بهبود زهکشی خاک، می‌توانید از روش‌های زیر استفاده کنید:
- ایجاد کانال‌های زهکشی مناسب در اطراف مزرعه
- افزودن مواد آلی به خاک برای بهبود ساختار آن
- شخم عمیق برای شکستن لایه‌های سخت زیرین خاک
شخم و دیسک‌زنی پیش از کاشت
خاک‌ورزی یک پارامتر کلیدی برای تولید محصول است که به مدیریت بقایای گیاهی کمک نموده و علف‌های هرز را کنترل می‌کند. اگر سویا را با عنوان کاشت اول در زمین می‌کارید، شخم و تسطیح خاک باید قبل از کاشت انجام شود. اگر به عنوان کشت دوم انجام می‌شود، شخم ابتدایی بلافاصله بعد از برداشت محصول قبلی انجام می‌گردد.
در روش سنتی خاک‌ورزی سویا، بعد از جمع‌آوری کاه و کلش باقیمانده از محصول قبلی، تأمین رطوبت اولیه خاک با آبیاری صورت گرفته و سپس خاک‌ورزی متداول منطقه انجام می‌گیرد. برای اجرای آن اکثراً از دیسک و به ندرت از گاوآهن‌های برگرداندار یا گاوآهن‌های بشقابی استفاده می‌شود.
تهیه بستر بذر معمولاً همراه با مخلوط کردن بقایای محصول قبلی به وسیله دیسک انجام می‌شود. این عملیات خاک‌ورزی، خاک را برای تماس بهتر بذر با خاک، خرد و نرم می‌کند به اندازه‌ای که بذر بتواند در عمق مناسب قرار گیرد.
با وجود مزایای شخم، باید توجه داشت که خاک‌ورزی بیش از حد می‌تواند اثرات منفی بر خاک و تولید محصول داشته باشد. انجام عملیات اضافی ممکن است باعث فرسایش و تخریب خاک شود. بنابراین، پس از شخم باید از حداقل عملیات استفاده کرد تا از فشردگی زیاد خاک جلوگیری شود.
در روش‌های نوین، خاک‌ورزی حفاظتی توسعه یافته است که در آن حداقل ۳۰ درصد از بقایای حاصل از کشت قبلی روی زمین باقی می‌ماند. این روش باعث پایداری، حفاظت منابع تولید و بهبود عملکرد در کشاورزی می‌شود.
انتخاب بذر و زمان مناسب کاشت
پس از آماده‌سازی زمین، انتخاب بذر مناسب و تعیین زمان دقیق کاشت، دو عامل تعیین‌کننده در موفقیت کشت سویا هستند. این مرحله تأثیر مستقیمی بر عملکرد نهایی و کیفیت محصول دارد.
نحوه انتخاب بذر اصلاح‌شده
انتخاب بذر با کیفیت و مناسب با شرایط اقلیمی منطقه یکی از مهمترین عوامل موفقیت در کاشت سویا است. بذرهای اصلاح‌شده میزان مقاومت بیشتری در برابر بیماری‌ها داشته و عملکرد بهتری ارائه می‌دهند.
نوع رقم سویا باید بر اساس منطقه جغرافیایی انتخاب شود. معمولاً ارقام زودرس در نواحی آذربایجان و مناطق سردسیر، ارقام متوسط‌رس در نواحی شمالی، مرکزی و خراسان، و ارقام دیررس در مناطق گرمسیری مانند خوزستان کشت می‌شوند.
تیپ رشد نیز در انتخاب رقم مناسب بسیار مهم است. در کشت‌های تأخیری که احتمال برخورد با تنش‌های محیطی مانند گرما و کم‌آبی بیشتر است، بهتر است از ارقام با رشد نامحدود و نیمه‌محدود مانند ویلیامز استفاده کنید. این ارقام توانایی جبران خسارت ناشی از تنش‌های محیطی را دارند، در حالی که ارقام با رشد محدود این توانایی را کمتر دارند.
برای کشت‌های زود (بهاره) بهتر است از ارقام دیررس مانند کتول و سامان استفاده کنید و در کشت‌های دوم و تأخیری، ارقام متوسط‌رس و زودرس مناسب‌تر هستند. از مهمترین ارقام تجاری سویا در ایران می‌توان به نکادر، کاسپین، تلار و ساری برای استان مازندران، کتول برای استان گلستان، M7 و M9 برای استان لرستان، ویلیامز و L17 برای دشت مغان، و سالند و ۵۰۴ برای استان خوزستان اشاره کرد.
تلقیح بذر با باکتری ریزوبیوم
گیاه سویا توانایی تثبیت نیتروژن هوا از طریق باکتری‌های همزیست ریزوبیوم ژاپونیکوم (Rhizobium japonicum) را دارد. این ویژگی منحصر به فرد باعث کاهش هزینه تولید، کاهش آلودگی‌های زیست‌محیطی و حفظ ساختمان خاک می‌شود.
برای بهره‌گیری از این قابلیت، باید بذر سویا را قبل از کاشت با باکتری ریزوبیوم تلقیح کنید. این کار با آغشته کردن بذر به پودر یا مایع حاوی باکتری انجام می‌شود. تلقیح بذر با ریزوبیوم سبب افزایش تعداد و وزن خشک گره در بوته‌ها می‌شود.
تحقیقات نشان می‌دهد تلقیح با باکتری ریزوبیوم در رقم ویلیامز، عملکرد دانه را به میزان ۵۷۰ کیلوگرم در هکتار نسبت به شاهد افزایش داده است. همچنین مشخص شده که بیشترین تعداد گره (۱۶ عدد) و وزن خشک گره (۱۶ میلی‌گرم) در تلقیح بذر با ریزوبیوم همراه با مصرف ۵۰ کیلوگرم اوره در هکتار به دست آمده است.
بالاترین عملکرد دانه در شرایط تلقیح با ریزوبیوم و کاربرد ۷۵ کیلوگرم اوره در هکتار حاصل شده است. با این حال، به نظر می‌رسد برای افزایش عملکرد دانه در شرایط اقلیمی مختلف، مصرف ۶۰ کیلوگرم اوره در هکتار همراه با تلقیح بذر با باکتری، نتیجه مطلوبی به همراه دارد.
بهترین زمان کاشت سویا در مناطق مختلف
بهترین زمان برای کاشت سویا معمولاً در بهار و زمانی است که دمای خاک به حداقل ۱۵ درجه سانتی‌گراد رسیده باشد. کاشت زودهنگام می‌تواند خطر سرمازدگی داشته باشد، در حالی که کاشت دیرهنگام ممکن است عملکرد محصول را کاهش دهد.
عوامل متعددی در تعیین زمان کاشت مؤثر هستند که عبارتند از: نوع رقم، زمان برداشت کشت قبلی (اگر سویا به عنوان محصول دوم کشت شود)، شرایط اقلیمی منطقه و فتوپریود (طول روز). سویا گیاهی حساس به طول روز است و با کوتاه‌تر شدن روزها سریع‌تر به گل می‌رود و رشد زایشی را زودتر شروع می‌کند.
زمان تقریبی کاشت سویا به عنوان محصول مستقل بهاره در نواحی معتدل تا سرد کشور از نیمه اردیبهشت تا اواسط خرداد است. اگر به عنوان کشت دوم در نظر گرفته شود، بسته به زمان برداشت محصول قبلی، از اواسط اردیبهشت تا اواسط تیرماه می‌توان به کاشت سویا اقدام کرد.
در صورت تأخیر در کاشت، رشد رویشی بوته کاهش می‌یابد که برای جبران آن، باید فواصل بین ردیف‌ها را کمتر در نظر گرفت. معمولاً فواصل خطوط مناسب در کشت‌های بهاره ۴۵ تا ۶۰ سانتی‌متر و در کشت‌های تابستانه و دیر ۲۵ تا ۴۵ سانتی‌متر است.
روش کاشت سویا و تراکم مناسب
پس از انتخاب بذر مناسب، نوبت به روش کاشت و تعیین تراکم مناسب می‌رسد. این مرحله تأثیر مستقیمی بر میزان محصول نهایی شما خواهد داشت و با رعایت اصول صحیح آن، می‌توانید به عملکرد بالاتری دست یابید.
| مرحله | فعالیت‌ها / نکات کلیدی |
|---|---|
| آماده‌سازی زمین | شخم و دیسک‌زنی، مخلوط کردن بقایا، اصلاح pH و زهکشی خاک |
| انتخاب بذر | ارقام زودرس، میان‌رس و دیررس مناسب مناطق مختلف؛ تلقیح بذر |
| کاشت | عمق ۳-۵ سانتی‌متر، فاصله ردیف ۴۰-۷۰ سانتی‌متر، تراکم مناسب |
| داشت (مدیریت مزرعه) | آبیاری مرحله‌ای، کوددهی مرحله ۲ تا ۴ برگی، گلدهی و غلاف‌دهی |
| کنترل آفات و بیماری‌ها | استفاده از سموم مناسب برای کرم غلاف‌خوار، مدیریت پوسیدگی زغالی |
| برداشت | برداشت در اوایل آبان‌ماه با رطوبت دانه حدود ۱۳٪، استفاده از کمباین یا برداشت دستی |
| نگهداری | انبار خشک با دمای کمتر از ۱۰ درجه، رطوبت ۱۰-۱۲٪، جلوگیری از آفات |
کاشت ردیفی یا دستی؟
سویا را می‌توان به دو روش اصلی کشت کرد: خشکه‌کاری و هیرم‌کاری (نم‌کاری). در روش خشکه‌کاری، پس از آماده‌سازی زمین، به روش فارو با فاصله خطوط ۵۰ تا ۶۰ سانتی‌متر و با استفاده از بذرکارهای ردیفی پنوماتیک با صفحه‌های مخصوص سویا، اقدام به کاشت می‌کنید. میزان مصرف بذر در این روش، ۹۰ الی ۱۰۰ کیلوگرم بسته به نوع رقم است.
در روش هیرم‌کاری که در بیشتر نقاط سویاکاری کشور قابل توصیه است، پس از برداشت غلات و از بین بردن کاه و کلش، زمین را آبیاری کرده و پس از گاورو شدن، ۱۱۰ الی ۱۲۰ کیلوگرم بذر را با دستگاه ردیف‌کار مناسب می‌کارید.
بهترین روش کاشت سویا برای انجام مناسب فرایندهای داشت مثل آبیاری، سله‌شکنی و مبارزه با آفات، روش کاشت ردیفی است. این روش با استفاده از ردیف‌کارهای مخصوص انجام می‌شود و در مقایسه با کاشت دستی، سرعت عمل و یکنواختی بیشتری دارد.
عمق مناسب کاشت بذر سویا
عمق کاشت اهمیت زیادی در زراعت سویا دارد. با توجه به اینکه سویا در بین گیاهان روغنی بیشترین وزن دانه را دارد و به تراکم و سله خاک بسیار حساس است، باید به عمق مناسب توجه ویژه‌ای شود.
بهترین عمق برای کاشت بذر سویا بین ۳ تا ۵ سانتی‌متر است. اگر عمق کاشت خیلی کم باشد، با خشک شدن سریع خاک، جوانه‌زنی با مشکل روبرو می‌شود و اگر عمق خیلی زیاد باشد، به‌ویژه در خاک‌های سنگین، گیاهچه نمی‌تواند به‌راحتی به سطح خاک برسد.
بنابراین، عمق کاشت باید متناسب با شرایط خاک تنظیم شود. در خاک‌های شنی می‌توان عمق کاشت را تا ۱۰ سانتی‌متر افزایش داد، اما در خاک‌های غرقابی عمق بذر را ۳ سانتی‌متر در نظر می‌گیرند.
فاصله بین ردیف‌ها و بوته‌ها
فاصله بین ردیف‌ها و تراکم بوته در سویا بستگی به نوع رقم، شرایط اقلیمی و هدف تولید دارد. به طور کلی، فاصله بین ردیف‌ها معمولاً بین ۴۰ تا ۷۰ سانتی‌متر تنظیم می‌شود.
در کشت‌های بهاره، فاصله خطوط ۴۵ تا ۶۰ سانتی‌متر و در کشت‌های تابستانه و دیر، ۲۵ تا ۴۵ سانتی‌متر توصیه می‌شود. فاصله گیاهان روی خطوط کاشت، ۳ تا ۸ سانتی‌متر است.
آرایش کاشت سویا به دو صورت انجام می‌شود:
۱. دو ردیف کاشت روی هر پشته به عرض ۷۵ سانتی‌متر: در این روش، فاصله بوته‌ها روی خطوط کشت ۶ تا ۸ سانتی‌متر توصیه می‌شود. این آرایش موجب کاهش رقابت بین علف‌های هرز، افزایش تعداد غلاف در بوته و افزایش عملکرد دانه می‌شود.
۲. یک ردیف کاشت روی پشته به عرض ۵۰ تا ۶۰ سانتی‌متر: در این روش، فاصله گیاهان روی ردیف کاشت بین ۳ تا ۵ سانتی‌متر تغییر می‌کند. ارقام زودرس با تراکم بیشتری کاشته می‌شوند.
تراکم گیاه سویا در رقم‌های زودرس و میان‌رس، حدود ۴۵ تا ۵۰ گیاه در مترمربع و در رقم‌های دیررس، بین ۳۰ تا ۴۰ گیاه در مترمربع است. تراکم بالا موجب تشکیل نخستین غلاف در ارتفاع بالاتری نسبت به سطح خاک می‌شود و برداشت مکانیزه محصول را ساده‌تر می‌کند.
مدیریت داشت: آبیاری، تغذیه و کنترل آفات
مدیریت صحیح در مرحله داشت سویا شامل آبیاری، تغذیه و کنترل آفات، تأثیر مستقیمی بر عملکرد نهایی محصول دارد. با مدیریت درست این مراحل، می‌توانید محصولی سالم و با کیفیت برداشت کنید.
برنامه آبیاری در مراحل مختلف رشد
سویا گیاهی تابستانه است و تنش رطوبتی یکی از عوامل اصلی محدودکننده تولید آن محسوب می‌شود. آبیاری مناسب می‌تواند عملکرد سویا را تا دو برابر افزایش دهد. میزان آب مصرفی سویا در طول فصل رشد بین ۴۰۰ تا ۵۵۰ میلی‌متر متغیر است.
سویا معمولاً در طول سه مرحله نیاز به آبیاری اضافی دارد: ابتدای رشد گیاه و قبل از جوانه زدن، زمانی که غلاف‌ها در حال رشد هستند و زمان شکل‌گیری گل‌ها. حساس‌ترین مرحله رشد سویا به آب برای ارقام رشد نامحدود، مرحله توسعه غلاف (R3-R4) و پر کردن دانه (R5-R6) است.
گیاه سویا در دوران رشد زایشی بیشترین حجم آب را مصرف می‌کند (حدود ۶۰ تا ۷۰ درصد کل آب مصرفی در یک فصل). در دوران گلدهی، توسعه غلاف و پر کردن دانه به ترتیب ۴-۵، ۵-۷ و ۴-۵ میلی‌متر آب در روز نیاز دارد.
کوددهی در مراحل رشد، گلدهی و غلاف‌دهی
در مرحله ۲ تا ۴ برگی سویا باید از کودهای ۲۰-۲۰-۲۰ برای رشد بوته و افزایش سطح برگی و فتوسنتز استفاده کرد. استفاده از میکرومغذی‌ها در این بازه باعث جذب بهتر عناصر غذایی و رفع تنش‌ها خواهد شد.
در مرحله گلدهی، استفاده از کودهای دارای فسفر بالا توصیه می‌شود. می‌توانید از کود امینواستارتر به میزان ۲-۳ لیتر و یا یک کیلوگرم ریزمغذی میکروم به همراه نیم کیلوگرم جلبک دریایی در هزار لیتر آب محلول‌پاشی کنید.
برای وزن‌گیری دانه‌ها در غلاف سویا باید از ترکیبات پتاس بالا استفاده کنید. می‌توانید برای رفع نیاز پتاسیمی ۵ تا ۱۰ کیلوگرم از سولفات پتاسیم و یا ۴ تا ۶ لیتر از پتاسیم ۵۲ در آبیاری استفاده کنید.
کنترل علف‌های هرز و آفات رایج
از مهمترین آفات سویا می‌توان به کرم غلاف‌خوار سویا، نماتد و پوسیدگی زغالی اشاره کرد. کرم غلاف‌خوار سویا مخرب‌ترین آفت در کشت‌های سویا است که پس از تفریخ از تخم‌ها، ابتدا از برگ‌ها تغذیه کرده و به تدریج جذب گل و غلاف دانه‌ها می‌شود.
برای کنترل این آفت، سرعت عمل بسیار مهم است. شما نباید اجازه ورود این حشره به داخل دانه‌ها را بدهید زیرا پس از ورود و تغذیه، دیگر مبارزه با آنها کارساز نخواهد بود. سموم لاروکش مانند تیودیکارب، ایندوکساکارب و فوزالن برای کنترل جمعیت‌های این آفت مؤثر هستند.
پوسیدگی زغالی سویا یکی از شایع‌ترین بیماری‌های تهدیدکننده محصولات سویا در ایران است. میزان خسارت این بیماری به کشت سویا حدود ۹۰ درصد گزارش شده است. برای مقابله با آن، خرید ارقام مقاوم، رعایت فاصله‌گذاری مناسب و مدیریت میزان رطوبت و آبیاری زمین کشت توصیه می‌شود.
برداشت و نگهداری اصولی سویا
برداشت به‌موقع و نگهداری صحیح سویا، تضمین‌کننده کیفیت و ارزش اقتصادی این محصول ارزشمند است. دانستن علائم رسیدگی و شرایط مناسب انبارداری، از مهمترین عوامل موفقیت در این مرحله به شمار می‌رود.
زمان مناسب برداشت بر اساس رنگ غلاف
برای برداشت موفق سویا، باید به نشانه‌های رسیدگی کامل محصول توجه کنید. این نشانه‌ها عبارتند از:
- ریزش کامل برگ‌ها
- تغییر رنگ کامل غلاف‌ها به زرد یا قهوه‌ای
- سفتی دانه‌ها
در صورت رعایت تاریخ کشت مناسب، معمولاً محصول سویا در اوایل آبان‌ماه آماده برداشت می‌شود. میزان رطوبت مناسب دانه برای برداشت حدود ۱۳ درصد است. رطوبت بیشتر سبب آسیب و مشکلات نگهداری شده و رطوبت کمتر باعث شکافتن غلاف و ریزش دانه‌ها می‌شود.
روش‌های برداشت دستی و مکانیزه
برداشت سویا به دو روش دستی و مکانیزه انجام می‌شود. در زراعت مکانیزه، از کمباین با تنظیمات خاص استفاده می‌شود. هنگام برداشت با کمباین، عملیات بریدن بوته‌ها، خرمن‌کوبی و بوجاری محصول در یک مرحله انجام می‌گیرد.
برداشت مستقیم با کمباین به تسطیح زمین، نوع رقم و ارتفاع اولین گره دارای غلاف بستگی دارد. اگر ارتفاع اولین غلاف‌بندی زیاد باشد، می‌توان مستقیماً با کمباین برداشت کرد. در غیر این صورت، ابتدا بوته‌ها را با دست درو کرده و سپس با کمباین می‌کوبند. در هر دو روش، باید از برداشت در هوای بارانی خودداری کرد.
شرایط نگهداری دانه‌های سویا پس از برداشت
برای نگهداری مناسب سویا، دانه‌ها باید دارای رطوبت ۱۰ تا ۱۲ درصد باشند [201، 203]. انبار نگهداری باید خشک بوده و دمای آن کمتر از ۱۰ درجه سانتی‌گراد باشد. قوه نامیه بذر سویا به دلیل داشتن روغن زیاد، معمولاً پس از یک سال کاهش قابل توجهی می‌یابد.
برای نگهداری بهینه، انبار باید دارای سیستم تهویه مناسب با درجه حرارت ۲۰-۲۲ درجه یا کمتر و رطوبت نسبی زیر ۶۰ درصد باشد. همچنین بهتر است دانه‌ها را در ظروف دربسته و به دور از نور آفتاب نگهداری کنید تا از نفوذ حشرات و آفات جلوگیری شود.
نکات کلیدی
موفقیت در کاشت سویا مستلزم رعایت اصول علمی از آماده‌سازی زمین تا برداشت است که می‌تواند محصولی با ۳۵-۵۰ درصد پروتئین و ۱۸ درصد روغن تولید کند.
• خاک لومی با pH بین ۶-۷ و زهکشی مناسب، پایه موفقیت کشت سویا است • تلقیح بذر با باکتری ریزوبیوم عملکرد را تا ۵۷۰ کیلوگرم در هکتار افزایش می‌دهد • کاشت در عمق ۳-۵ سانتی‌متر با فاصله ردیف‌های ۴۰-۷۰ سانتی‌متر بهینه است • آبیاری در مراحل گلدهی و غلاف‌دهی حیاتی بوده و ۶۰-۷۰ درصد آب فصل را مصرف می‌کند • برداشت زمانی که غلاف‌ها زرد شده و رطوبت دانه ۱۳ درصد باشد، کیفیت را تضمین می‌کند
با رعایت این اصول علمی و انتخاب رقم مناسب با شرایط اقلیمی منطقه، می‌توانید از این دانه روغنی ارزشمند محصولی پربار و با کیفیت برداشت کنید.
“Soybean cultivation requires careful management of soil pH between 6 and 7, proper seed inoculation with Rhizobium bacteria, and timely planting to ensure high protein and oil yields.”
فارسی:
«کاشت سویا نیازمند مدیریت دقیق pH خاک بین ۶ تا ۷، تلقیح مناسب بذر با باکتری ریزوبیوم و کاشت به موقع است تا عملکرد بالا در پروتئین و روغن حاصل شود.»
سوالات متداول
تلقیح بذر با باکتری ریزوبیوم باعث افزایش تثبیت نیتروژن، بهبود رشد گیاه و افزایش عملکرد محصول می‌شود. این کار می‌تواند عملکرد دانه را تا 570 کیلوگرم در هکتار افزایش دهد.
بهترین زمان کاشت سویا در بهار است، زمانی که دمای خاک به حداقل 15 درجه سانتی‌گراد رسیده باشد. معمولاً از نیمه اردیبهشت تا اواسط خرداد برای کشت بهاره مناسب است.
زمان مناسب برداشت سویا زمانی است که برگ‌ها کاملاً ریخته، غلاف‌ها به رنگ زرد یا قهوه‌ای درآمده و دانه‌ها سفت شده‌اند. رطوبت مناسب دانه برای برداشت حدود 13 درصد است.
آبیاری سویا در مراحل گلدهی، توسعه غلاف و پر شدن دانه اهمیت بیشتری دارد. در این دوران، گیاه حدود 60 تا 70 درصد کل آب مصرفی خود در یک فصل را مصرف می‌کند.
برای نگهداری مناسب سویا، دانه‌ها باید دارای رطوبت 10 تا 12 درصد باشند. انبار باید خشک و دارای دمای کمتر از 10 درجه سانتی‌گراد و رطوبت نسبی زیر 60 درصد باشد. نگهداری در ظروف دربسته و دور از نور آفتاب توصیه می‌شود.
منابع خارجی :
