راهنمای جامع کوددهی انار

کوددهی انار

انار؛ جزو گیاهان میوه‌ ای محبوب در سراسر جهان که نه تنها از نظر تغذیه‌، بلکه به دلیل خواص دارویی زیادی که دارد نیز شناخته و محبوب شده است. درخت انار در بسیاری از کشور ها با شرایط آب و هوایی گرمسیری و نیمه‌ گرمسیری رشد خوبی دارد و دارای مزیت های اقتصادی زیادی است. از عوامل کلیدی در راستای بهبود کیفیت محصولات درخت انار، تغذیه صحیح و استفاده از کود های مناسب است. ما در این مقاله، قصد بررسی نیاز های تغذیه‌ و روش‌ های کوددهی انار برای افزایش کیفیت میوه و بهره‌ وری باغ را داریم، پس برای کسب اطلاعات بیشتر درباره کوددهی انار با ما همراه باشید.

زومکشت سایت معتبر و جامع کشاورزی

کود های شیمیایی و آلی درختان انار کدامند؟

برای افزایش بهره وری درختان انار و همچنین رشد بیشتر نیاز به گرفتن عناصر معدنی و عناصر آلی دارند. درختان این عناصر را از طریق ریشه از زمین یا از طریق اندام های دیگر درخت دریافت می کنند. کوددهی انار در باغات می تواند متفاوت باشد. چراکه نوع خاک و درصد عناصر موجود در آن متفاوت است.

نکته: بدین جهت قبل از انجام کار کوددهی انار باید از آزمایش خاک استفاده کنید و خاک باغ را مورد بررسی قرار دهید. اگر قبلاً باغ خود را ساخته اید، می توانید یک آزمایش برگ انجام دهید و به کمبودهای خاک خود را پیدا کرده سپس خاک و برگ را آزمایش کنید و با توجه به نیاز باغ انار خود، با استفاده از کود آلی و معدنی آن را تقویت کنید.

نیاز های تغذیه‌ ای درختان انار

انار که جرو گیاهان میوه‌ ای پر محصول و مقاوم است، برای رشد مناسب و تولید میوه‌ هایی با کیفیت بالا مقدار مشخصی از عناصر غذایی را نیاز دارد. معمولا نیاز های مربوط به تغذیه درخت انار به دو دسته کلی؛ عناصر ماکرو (مهم جهت رشد گیاه به مقدار زیاد) و عناصر میکرو (مهم به مقدار کم) تقسیم می‌ شوند. در ادامه، جزئیات هر یک و نقش آن‌ ها در رشد و تولید میوه با کیفیت را بررسی می کنیم.

عناصر میکرو (مهم جهت رشد گیاه به مقدار زیاد)

این عناصر به مقادیر کم برای رشد گیاه اهمیت دارند، اما کمبود هر یک از این عناصر می‌ تواند مشکلات جدی به همراه داشته باشد.

• عنصر آهن (Fe):

عنصر آهن برای سنتز کلروفیل و انتقال الکترون در عمل فتوسنتز بسیار ضروری است. کمبود این عنصر باعث زردی برگ‌ های جوان شده و کیفیت محصول را کاهش می‌ دهد، در حالی‌ که استفاده زیاد از آهن احتمال مسمومیت و اختلال در جذب عناصر دیگر در گیاه را به همراه داشته باشد.

• عنصر مس (Cu):

مس در فعالیت‌ های متابولیسمی و در مقاومت درخت در برابر بیماری‌ ها تاثیر گذار است. کمبود عنصر مس در انار باعث زردی برگ‌ های درخت و کاهش در تولید میوه می‌ شود. استفاده برابر از این عنصر برای دستیابی به عملکرد بالا و کیفیت مطلوب ضروری است.

• عنصر منگنز (Mn):

این عنصر به شیوه کاتالیزور در تولید کلروفیل و واکنش‌ های متابولیکی گیاه نقش بسزایی دارد. کمبود منگنز در درخت انار باعث زردی برگ‌ ها شده و فتوسنتز را کاهش می‌ دهد.

• عنصر روی (Zn):

عنصر روی در سنتز پروتئین، تقسیم سلولی و تشکیل جوانه‌ های گل در درخت تاثیر زیادی دارد. کمبود این عنصر در درخت به زردی برگ‌ ها، کاهش رشد گیاه و کاهش تعداد گل‌ و میوه‌ ها منجر می‌ شود.

• عنصر بور (B):

عنصر بور برای تقسیم سلولی، تشکیل گل و میوه و همچنین رشد ریشه درخت حیاتی است. کمبود این عنصر باعث کاهش رشد ریشه‌ ها، کاهش کیفیت گل‌ ها و عدم توسعه و پیشرفت میوه‌ ها می شود.

عناصر ماکرو (مهم به مقدار کم)

عناصر تغذیه ای اصلی که برای رشد و تولید محصول گیاه از اهمیت بالایی برخوردارند و گیاه در مراحل مختلف رشد به آن‌ ها نیاز دارد.

• عنصر نیتروژن (N):

این عنصر برای ساخت کلروفیل و پروتئین‌ های گیاه ضروری است و رشد رویشی ساقه‌ ها و برگ‌ ها را تقویت می‌ کند. کمبود عنصر نیتروژن سبب رنگ‌ پریدگی، کاهش رشد و کم شدن کیفیت میوه شده و همچنین مصرف زیاد از حد آن رشد برگ‌ ها را افزایش می دهد اما به کیفیت و تولید میوه آسیب میزند.

• عنصر فسفر (F):

فسفر در مراحل رشد ریشه‌ ها، تشکیل گل‌ و میوه‌ ها و همچنین انتقال انرژی نقش مهمی دارد. کمبود این عنصر به رشد ضعیف ریشه، کاهش اندازه گل ها و تأخیر در بلوغ میوه ها منجر می شود، قابل ذکر است مصرف بهینه آن تقویت ریشه و بهبود گلدهی و میوه‌ دهی را در پی دارد.

• عنصر منیزیم (Mg):

این عنصر در ساختار کلروفیل و فتوسنتز اهمیت بالایی دارد و مقاومت گیاه را در برابر بیماری‌ ها تقویت می‌ کند و کمبود آن باعث زردی برگ‌ های پایینی درخت و کاهش فعالیت فتوسنتزی می شود.

• عنصر کلسیم (Ca):

کلسیم برای محکم شدن دیواره‌ های سلولی، انتقال بهتر مواد غذایی و همچنین جلوگیری از مشکلاتی چون ترکیدن میوه ها ضروری است و اهمیت دارد. کمبود این عنصر باعث ضعف در رشد ریشه و کاهش کیفیت میوه می‌ شود و استفاده بیش از حد از کلسیم جلوی جذب منیزیم و پتاسیم را می گیرد.

• عنصر پتاسیم (K):

این عنصر باعث بالا رفتن مقاومت گیاه در مقابل استرس‌ های محیطی می شود و در تنظیم تعادل آبی، ساختار سلولی و کیفیت میوه تاثیر گذار است. کمبود این عنصر باعث زردی برگ، کاهش اندازه میوه ها و افزایش مقاومت به بیماری‌ ها شده و مصرف بیش از حد آن از جذب دیگر عنصر ها مثل منیزیم و کلسیم جلوگیری می کند.

بیشتر بخوانید: کود منیزیم (Mg) چیست؟

روش‌ های کوددهی انار

کوددهی انار شامل روش‌ های مختلفی است که هر یک مزایا و معایب خاص خود را دارند. انتخاب روش مناسب کوددهی انار به نوع خاک، شرایط اقلیمی، و نوع کود مناسب بستگی دارد.

کوددهی انار ریشه‌ ای (یا همان چالکود)

کوددهی انار به روش چالکود از رایج‌ ترین روش‌ های کوددهی است که در این روش کود به طور مستقیم در اطراف ریشه‌ درخت قرار می‌ گیرد. این روش اغلب برای کود های آلی و شیمیایی کاردبرد دارد و استفاده می شود.

روش انجام این کوددهی به گونه ای است که گودال‌ هایی در اطراف درخت (حدود ۳۰-۴۰ سانتیمتر از ساقه) حفر کرده و کود در آن‌ ها ریخته می شود.

مزایا: بهبود جذب کود توسط ریشه‌ ها و کاهش هدر رفتن کود.

معایب: برای حفر گودال‌ ها هزینه و زمان بیشتری نیاز است.

کوددهی برگ‌ پاشی

در این روش کوددهی انار، محلول کود بر روی برگ‌ ها به صورت پاشش انجام می‌ شود. این روش کوددهی برای تأمین نیاز های فوری درخت به عناصر میکرو و نیتروژن مورد استفاده قرار می‌ گیرد.

نحوه انجام این مورد به این صورت است که محلول کود به حالت اسپری روی سطح برگ‌ ها پاشیده می‌ شود.

مزایا: سرعت بخشیدن به جذب عناصر غذایی توسط برگ‌ ها و اثرگذاری فوری.

معایب: نیازمند دقت در زمان و مقدار مصرف، چرا که مصرف زیاد از حد ممکن است به برگ‌ ها آسیب برساند.

کوددهی انار تحت فشار (با استفاده از آبیاری قطره‌ ای)

این روش کوددهی انار برای مناطقی با شرایط آب و هوایی خشک و کم‌ آب مناسب و استفاده از سیستم آبیاری قطره ای بسیار موثر است.

روش انجام کوددهی انار تحت فشار اینگونه است که محلول کود را به آب آبیاری اضافه میکنیم و از طریق سیستم آبیاری قطره‌ ای محلول به ریشه‌ ها منتقل می‌ شود.

مزایا: توزیع یکنواخت و کاهش مصرف آب.

معایب: نیازمند دقت در تنظیم کردن غلظت کود و زمان‌ بندی درست آبیاری.

بیشتر بدانید: انواع سیستم آبیاری باغات

زمان‌ بندی اصولی و صحیح کوددهی انار

کوددهی انار نقش ضروری و مهمی در بهبود رشد، گلدهی و میوه‌ دهی  درختان دارد. زمان‌ بندی و انتخاب روش‌ های مناسب جهت کوددهی انار می‌ تواند به طور چشمگیری کیفیت محصول را افزایش دهد.

بهتر است که کوددهی درختان انار در مراحل مختلف رشد درخت انجام شود. درختان انار معمولا در طول سال نیازمند چندین دوره کوددهی هستند. این دوره‌ ها بر اساس نیازهای مختلف گیاه در هر مرحله از رشد، رشد رویشی، گلدهی، و رسیدگی میوه‌ ها تنظیم می‌ شوند.

جدول زمانبندی کوددهی انار:

نوع خاک و تأثیر آن بر کوددهی انار

انار به خاکی با زهکشی خوب و با pH نزدیک به عددی حدود 6.5 الی 7 نیاز دارد. خاک‌ های مرطوب و سنگین ضعیف زهکشی شده اند، مناسب برای رشد انار نیستند. همچنین خاک‌ هایی با  pHپایین‌ تر یا بالاتر می‌ توانند باعث محدود شدن جذب مواد مغذی شده و موجب بروز مشکلاتی مانند کمبود یا مسمومیت از مواد مغذی شوند. پس لازم است پیش از کاشت انار، خاک را ارزیابی کنید و اصلاح آن با استفاده از کود های اصلاح‌ کننده انجام شود.

خواندنی این هفته: راهنمای جامع پرورش گوجه‌ فرنگی از صفر تا صد

کوددهی انار در زمان درشت شدن میوه

کود های پتاس بالا در راستای بالا بردن تاثیرات مثبت درخت انار و درشت شدن میوه ها توصیه می شود و همچنین می توان جهت تقویت درخت از کود های میکرو که حاوی عناصر ریز مغذی به صورت کامل هستند نیز استفاده شود.

تغییر رنگ انار و برداشت آن

در مرحله تغییر رنگ دادن انار و زمان برداشت باید از کود هایی استفاده شود که به قرمز شدن رنگ سبز انار کمک کند و اندازه میوه ها را افزایش دهد. در زمان تغییر رنگ دادن میوه انار کوددهی به روش محلول پاشی انجام می شود و باید از کود های پتاسیم، نیتروژن و فسفر به مقدار کمتری استفاده کرد و همچنین کود های کلسیم، هیومیک اسید و بور در بخش مفید تر هستند.

نکات مهم در کوددهی انار

1. کوددهی متوازن: مصرف زیاد یک نوع کود به ویژه نیتروژن می‌ تواند باعث رشد زیاد برگ‌ ها و کاهش تولید میوه شود. بدین جهت، اهمیت دارد که بین انواع کود ها تعادل مناسبی برقرار شود.
2. کوددهی مناسب شرایط محیطی: در شرایط آب و هوایی گرم و خشک، نیاز به کوددهی پتاسیمی بیشتر می شود تا مقاومت گیاه را به خشکی افزایش دهد.
3. کوددهی در شرایط بحرانی: در زمان گلدهی و میوه‌ دهی درخت، نیاز به عنصر پتاسیم و فسفر افزایش می‌ یابد.
4. توزیع مناسب و برابر مواد مغذی: تغذیه متعادل و برابر به این معنا است که نباید بر یک عنصر خاص بیش از حد متمرکز شد و تاکید کرد. تأمین نیاز های تغذیه ای گیاه به‌ صورت برابر باعث رشد بهینه و تولید میوه های با کیفیت می‌ شود.
5. اهمیت زمان‌ بندی کوددهی انار: زمان‌ بندی کوددهی اهمیت بسیاری دارد. بطور مثال، کوددهی نیتروژنی در اوایل فصل رشد درخت تاثیر مثبتی دارد و کوددهی فسفر و پتاسیم در هنگام گلدهی و رسیدن میوه‌ بهترین نتیجه را از خود نشان می دهد.
6. تأثیر شرایط خاک: خاک‌ هایی که pH مناسبی دارند (عددی حدود 6.5 الی 7) برای جذب بهتر مواد مغذی اهمیت بالایی دارند. خاک‌ با شدت اسیدی بالا یا قلیایی می‌ تواند از جذب برخی از عناصر ضروری جلوگیری کند.

مقاله پیشنهادی: آموزش انواع ریشه دار کردن انگور

سخن پایانی

کوددهی انار به صورت صحیح و اصولی یکی از عوامل کلیدی و مهم برای افزایش کیفیت محصول انار است. فرایند کوددهی انار شامل تأمین عناصر ماکرو مانند پتاسیم، نیتروژن، فسفر و کلسیم و همچنین عناصر میکرو مانند آهن، روی، بور و منگنز می باشد. هر یک از عناصر نام برده نقش مشخص و ثابتی در رشد، گلدهی، و میوه‌ دهی درخت انار دارند و کمبود یا مصرف زیاد از حد یا کمتر این عناصر می‌ تواند به کاهش بهره‌ وری و کیفیت محصول منجر شود.

زمان‌ بندی دقیق در کوددهی انار و انتخاب روشی مناسب (مانند چالکود، برگ‌ پاشی یا کوددهی با آبیاری قطره‌ ای) تأثیر بسزایی در بهینه‌ سازی جذب عناصر و سلامت درختان دارد. توجه داشتن به شرایط خاک، مانند pH و زهکشی خوب و مناسب، برای استفاده بهتر از کود ها ضروری است.

در آخر، مدیریت بهینه در کوددهی انار، همراه با رعایت تعادل در مصرف عناصر، رشد سالم درختان، تولید میوه‌ با کیفیت و افزایش مقاومت درخت به استرس‌ های محیطی و بیماری‌ ها را  تضمین خواهد کرد.

جدول خلاصه مطلب: کوددهی انار

سوالات متداول: